AHSEC English Class 12 Chapter 1 The Last Lesson Question Answers 2025–26 | Flamingo

Thinking About the Text

(বাৰ্লিনৰ পৰা অহা নিৰ্দেশৰ ফলত সেইদিনা স্কুলত কি কি পৰিৱৰ্তন হৈছিল?)

Ans:

The order from Berlin caused big changes in school that day. It was the last French lesson because only German would be taught from the next day. M. Hamel wore his special clothes, and the village elders came to sit at the back of the room. Everyone was very attentive, and M. Hamel taught with a lot of patience, explaining everything clearly.

(বাৰ্লিনৰ পৰা অহা নিৰ্দেশৰ ফলত সেইদিনা স্কুলত ডাঙৰ পৰিৱৰ্তন হৈছিল। সেইদিনাই ফৰাচী পাঠৰ শেষ দিন আছিল কাৰণ পিছদিনৰ পৰা কেৱল জাৰ্মান ভাষা পঢ়োৱা হ’ব। এম. হামেলে তেওঁৰ বিশেষ পোছাক পৰিধান কৰিছিল, আৰু গাঁৱৰ বয়োজ্যেষ্ঠসকল কোঠাৰ পিছফালে বহি আহিছিল। সকলোৱে খুব মনোযোগ দি আছিল, আৰু এম. হামেলে বহুত ধৈৰ্য্যৰে পঢ়াইছিল, সকলো স্পষ্টভাৱে বুজাই দিছিল।)

(ফ্ৰাংজৰ এম. হামেল আৰু স্কুলৰ প্ৰতি থকা ভাৱনা কেনেকৈ সলনি হৈছিল?)

Ans:

Franz's feelings about M. Hamel and school changed a lot. At first, he was scared of M. Hamel and didn’t like school because he hadn’t studied. But after hearing it was the last French lesson, he felt sorry for not learning earlier. He started to respect M. Hamel, understanding how kind and dedicated he was. Franz also began to value his school and lessons, feeling sad that he wouldn’t have them anymore.

(ফ্ৰাংজৰ এম. হামেল আৰু স্কুলৰ প্ৰতি থকা ভাৱনা বহুত সলনি হৈছিল। প্ৰথমে তেওঁ এম. হামেলক বৰ ভয় কৰিছিল আৰু পঢ়া নোহোৱাৰ বাবে স্কুললৈ যাবলৈ ভাল নাপাইছিল। কিন্তু সেইদিনা শেষ ফৰাচী পাঠ বুলি শুনি তেওঁ আগতে নপঢ়াৰ বাবে দুখ কৰিছিল। তেওঁ এম. হামেলক সন্মান কৰিবলৈ ধৰিলে আৰু বুজিলে যে তেওঁ কিমান দয়ালু আৰু নিষ্ঠাৱান। ফ্ৰাংজে স্কুল আৰু পাঠৰ মূল্যও বুজিবলৈ ধৰিলে, আৰু সেইবোৰ আৰু নাথাকিব বুলি দুখ কৰিছিল।)

(এই কাহিনীটোৰ লোকসকলে হঠাৎ উপলব্ধি কৰে যে তেওঁলোকৰ ভাষাটো তেওঁলোকৰ বাবে কিমান মূল্যৱান। এই ছবিখন কিহে দেখুৱাইছে? এইটো কিয় সংঘটিত হৈছে?)

Ans:

The people realise how precious their language is when M. Hamel announces it’s the last French lesson because of the order from Berlin. Franz feels sorry for not learning French properly and suddenly values his books and lessons. The village elders come to school, looking sad, showing they regret not valuing their language earlier. This happens because they are losing their right to learn French due to Prussian rule, making them understand its importance to their identity.

(লোকসকলে তেওঁলোকৰ ভাষাটো মূল্যৱান বুলি তেতিয়া উপলব্ধি কৰে যেতিয়া এম. হামেলে ঘোষণা কৰে যে বাৰ্লিনৰ নিৰ্দেশৰ বাবে এইটোৱেই হ'ব অন্তিম ফৰাচী পাঠ। ফ্ৰাংজে ফৰাচী ভাষা ভালদৰে নিশিকাৰ বাবে দুখ কৰে আৰু হঠাৎ তেওঁৰ কিতাপ আৰু পাঠৰ মূল্য বুজি উঠে। গাঁৱৰ বয়োজ্যেষ্ঠসকল স্কুললৈ আহি দুখ মনেৰে বহি থাকে, যিয়ে দেখুৱায় যে তেওঁলোকে আগতে ভাষাৰ মূল্য নুবুজাৰ বাবে অনুতাপ কৰে। এইটো এই বাবেই হয় কাৰণ প্ৰুছিয়ান শাসনৰ বাবে তেওঁলোকে ফৰাচী শিকাৰ অধিকাৰ হেৰুৱাইছে, যাৰ ফলত তেওঁলোকে ভাষাৰ গুৰুত্ব বুজিব পাৰে।)

(ফ্ৰাংজে ভাবে, "তেওঁলোকে পাৰ চৰাইবোৰকো জাৰ্মানত গান গাবলৈ বাধ্য কৰিবনে?" ইয়াৰ অৰ্থ কি হ’ব পাৰে?)

Ans:

When Franz thinks, "Will they make them sing in German, even the pigeons?" he means that the Prussian rulers might force everything, even nature, to follow their language and rules. It shows his worry that their control will be so strict that even the natural sounds of pigeons might have to change, reflecting how deeply their culture is being taken away.

(যেতিয়া ফ্ৰাংজে ভাবে, "তেওঁলোকে পাৰ চৰাইবোৰকো জাৰ্মানত গান গাবলৈ বাধ্য কৰিবনে?" তাৰ মানে হ’ল প্ৰুছিয়ান শাসকসকলে সকলো, এনকি প্ৰকৃতিকো, তেওঁলোকৰ ভাষা আৰু নিয়ম মানিবলৈ বাধ্য কৰিব যেন। এইটোৱে দেখুৱায় যে তেওঁলোকৰ নিয়ন্ত্ৰণ ইমান কঠোৰ হ’ব যে পাৰ চৰাইয়ে নিজৰ স্বাভাৱিক শব্দও সলনি কৰিব লাগিব, যিয়ে প্ৰতিফলিত কৰে যে তেওঁলোকৰ ভাষা-সংস্কৃতি কিমান গভীৰভাৱে কাঢ়ি লৈ যোৱা হ'ব।)

Talking About the Text

("যেতিয়া এটা জাতি বন্দী হয়, তেতিয়ালৈকে তেওঁলোকে নিজৰ ভাষাক দৃঢ়ভাৱে ধৰি ৰাখে, তেতিয়া যেন তেওঁলোকৰ কাৰাগাৰৰ চাবি তেওঁলোকৰ হাতত থাকে।" ইতিহাসত এনে উদাহৰণৰ কথা ভাবিব পাৰোনে য’ত পৰাজিত জাতিৰ পৰা তেওঁলোকৰ ভাষা কাঢ়ি লোৱা হৈছিল বা তেওঁলোকৰ ওপৰত এটা ভাষা জাপি দিয়া হৈছিল?)

Ans:

Yes, in history, many conquered people had their language taken away or a new language imposed on them. For example, during British rule in India, English was imposed on Indians, and many local languages were ignored in schools and offices. Another example is Native Americans in the USA, where their native languages were banned in schools, and they were forced to speak English.

(হয়, ইতিহাসত বহু পৰাজিত জাতিৰ পৰা তেওঁলোকৰ ভাষা কাঢ়ি লোৱা হৈছিল বা নতুন ভাষা জাপি দিয়া হৈছিল। উদাহৰণস্বৰূপে, ভাৰতত ব্ৰিটিছ শাসনৰ সময়ত ভাৰতীয়সকলৰ ওপৰত ইংৰাজী জাপি দিয়া হৈছিল, আৰু স্কুল আৰু কাৰ্যালয়বোৰত বহু স্থানীয় ভাষাক অৱহেলা কৰা হৈছিল। আন এটা উদাহৰণ হ’ল আমেৰিকাৰ থলুৱা আমেৰিকানসকল, য’ত তেওঁলোকৰ মাতৃভাষা স্কুলত নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল আৰু তেওঁলোকক ইংৰাজী ক’বলৈ বাধ্য কৰা হৈছিল।)

(এখধ ৰাজ্যত ভাষিক সংখ্যালঘুসকলৰ কি হয়? তেওঁলোকে নিজৰ ভাষাক কেনেকৈ জীয়াই ৰাখিব পাৰে বুলি তুমি ভাবা? উদাহৰণস্বৰূপে: বাংগালোৰত পাঞ্জাৱী, মুম্বাইত তামিল, দিল্লীত কন্নড়, কলকাতাত গুজৰাটী।)

Ans:

A linguistic minority in a state often faces challenges like not being able to use their language in schools, offices, or public places. They might feel pressured to speak the majority language and slowly lose their own. To keep their language alive, they can speak it at home, teach it to their children, and celebrate their culture through festivals and songs. For example, Punjabis in Bangalore can hold Punjabi cultural events, Tamilians in Mumbai can have Tamil storytelling sessions, Kannadigas in Delhi can organize Kannada classes, and Gujaratis in Kolkata can perform Gujarati plays.

(এখন ৰাজ্যত ভাষিক সংখ্যালঘুৱে প্ৰায়ে সমস্যাৰ সন্মুখীন হয়, যেনে স্কুল, কাৰ্যালয় বা ৰাজহুৱা স্থানত তেওঁলোকৰ ভাষা ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰে। তেওঁলোকে সংখ্যাগৰিষ্ঠৰ ভাষা ক’বলৈ চাপ অনুভৱ কৰিব পাৰে আৰু লাহে লাহে নিজৰ ভাষা হেৰুওৱাৰ সম্ভাৱনা থাকিব পাৰে। তেওঁলোকৰ ভাষাক জীয়াই ৰাখিবলৈ তেওঁলোকে ঘৰত সেই ভাষাত কথাবাৰ্তা পাতিব পাৰে, শিশুসকলক শিকাব পাৰে আৰু উৎসৱ আৰু গানৰ জৰিয়তে তেওঁলোকৰ সংস্কৃতি উদযাপন কৰিব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, বাংগালোৰত পাঞ্জাৱীসকলে পাঞ্জাৱী সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান কৰিব পাৰে, মুম্বাইত তামিলসকলে তামিল কাহিনী কোৱাৰ আখৰা কৰিব পাৰে, দিল্লীত কন্নড়সকলে কন্নড় ক্লাছ আয়োজন কৰিব পাৰে আৰু কলকাতাত গুজৰাটীসকলে গুজৰাটী নাটক প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে।)

(নিজৰ ভাষাৰ প্ৰতি গৌৰৱ বেছি দূৰলৈ লৈ যোৱা সম্ভৱনে? আপুনি জানে 'ভাষিক চৌভিনিজম'ৰ অৰ্থ কি?)

Ans:

Yes, it is possible to carry pride in one’s language too far. When someone thinks their language is better than others and looks down on other languages, it can create fights and hurt feelings. This is called 'linguistic chauvinism,' which means being too proud of your language and thinking it’s superior to others.

(হয়, নিজৰ ভাষাৰ গৌৰৱ বহু দূৰলৈ লৈ যোৱা সম্ভৱ। যেতিয়া কোনোবাই ভাবে যে তেওঁৰ ভাষা আনৰ ভাষাতকৈ ভাল আৰু আন ভাষাবোৰক তুচ্ছজ্ঞান কৰে, তেতিয়া ইয়াৰ ফলত কাজিয়াৰ সূত্ৰপাত হ'ব পাৰে আৰু মনত আঘাত হানিব পাৰে। ইয়াকে 'ভাষিক চৌভিনিজম' বোলা হয়, যাৰ অৰ্থ হ’ল নিজৰ ভাষাক লৈ অতিমাত্ৰা গৌৰৱান্বিত হোৱা আৰু আনৰ ভাষাতকৈ উৎকৃষ্ট বুলি গণ্য কৰা।)

Working with Words

(তলৰ শব্দবোৰৰ উৎপত্তি বিচাৰি উলিওৱা: টাইকুন, টিউলিপ, ল’গ’, বেণ্ডিকুট, বাৰ্বিকিউ, বেৰাণ্ডা, ৰবট, জিৰ’, স্কি, ট্ৰেক।)

Ans:

Here are the origins of the words:

• Tycoon: Comes from Japanese, meaning "great lord."
• Tulip: Comes from Turkish, meaning "turban," because of the flower’s shape.
• Logo: Comes from Greek, meaning "word" or "speech."
• Bandicoot: Comes from Telugu (a South Indian language), meaning "pig-rat."
• Barbecue: Comes from Spanish "barbacoa," which came from a Native American language, meaning "framework of sticks."
• Veranda: Comes from Hindi "baranda," meaning a porch or balcony.
• Robot: Comes from Czech, meaning "forced labor" or "slave."
• Zero: Comes from Arabic "sifr," meaning "empty."
• Ski: Comes from Norwegian, meaning "a piece of wood."
• Trek: Comes from Afrikaans (a South African language), meaning "to travel."

(শব্দবোৰৰ উৎপত্তি তদত দিয়া হ’ল: - টাইকুন: জাপানী ভাষাৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ "মহান প্ৰভু।" - টিউলিপ: তুৰ্কী ভাষাৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ "পাগুৰি," ফুলৰ আকৃতিৰ বাবে। - ল’গ’: গ্ৰীক ভাষাৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ "শব্দ" বা "ভাষণ।" - বেণ্ডিকুট: তেলেগু (দক্ষিণ ভাৰতীয় ভাষা)ৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ "গাহৰি-এন্দুৰ।" - বাৰ্বিকিউ: স্পেনিছ ভাষাৰ "বাৰ্বাকোয়া"ৰ পৰা আহিছে, যিটো এটা নেটিভ আমেৰিকান ভাষাৰ পৰা আহিছিল, যাৰ অৰ্থ "কাঠৰ কাঠামো।" - বেৰাণ্ডা: হিন্দী "বাৰাণ্ডা"ৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ বাৰাণ্ডা বা বেলকনি। - ৰবট: চেক ভাষাৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ "বাধ্যতামূলক শ্ৰম" বা "দাস।" - জিৰ’: আৰবী "ছিফৰ"ৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ "খালী।" - স্কি: নৰৱেজিয়ান ভাষাৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ "কাঠৰ টুকুৰা।" - ট্ৰেক: আফ্ৰিকান ভাষাৰ (দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ভাষা)ৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ "ভ্ৰমণ কৰা।")

(ইয়াত কিছু বাক্যত তলৰ শব্দবোৰৰ তলত ৰেখা টনা হৈছে আৰু তাৰ পিছত উত্তম ব্যাখ্যাৰ বিকল্পটো চিনাক্ত কৰক।)

("এই শব্দবোৰ মোৰ বাবে কিমান আতংকময় শব্দ আছিল!"
শব্দবোৰ আছিল
(i) জোৰে আৰু স্পষ্ট।
(ii) আচৰিত আৰু অপ্ৰত্যাশিত।
(iii) আনন্দদায়ক আৰু সমাদৃত।)

Ans:

The words were (ii) startling and unexpected. Franz was shocked to hear that it was the last French lesson, which he didn’t expect at all.

(শব্দবোৰ আছিল (ii) আচৰিত আৰু অপ্ৰত্যাশিত। ফ্ৰাংজে শুনি হতবাক হৈছিল যে সেইটোৱেই শেষ ফৰাচী পাঠ, যিটো তেওঁ একেবাৰে আশা কৰা নাছিল।)

("যেতিয়া এটা জাতি বন্দী হয়, তেতিয়ালৈকে তেওঁলোকে নিজৰ ভাষাক দৃঢ়ভাৱে ধৰি ৰাখে, তেতিয়া যেন তেওঁলোকৰ কাৰাগাৰৰ চাবি তেওঁলোকৰ হাতত থাকে। তেওঁলোকৰ হাতত কাৰাগাৰৰ চাবি থাকে যেতিয়ালৈকে তেওঁলোকে"
(i) নিজৰ ভাষা নেহেৰুৱায়।
(ii) নিজৰ ভাষাৰ প্ৰতি দ্বায়বদ্ধ থাকে।
(iii) শাসকৰ ভাষা দ্ৰুতগতিত শিকে।)

Ans:

It is as if they have the key to the prison as long as they (i) do not lose their language. M. Hamel means that keeping their language helps them stay free in their hearts even if they are ruled by others.

(তেওঁলোকৰ হাতত কাৰাগাৰৰ চাবি থাকে যেতিয়ালৈকে তেওঁলোকে (i) নিজৰ ভাষা নেহেৰুৱায়। এম. হামেলৰ মতে নিজৰ ভাষা হৃদয়ত থাকিলে তেওঁলোক স্বাধীন হৈ থাকিব পাৰে যদিও আনৰ শাসনত থাকে।)

("ইমান খৰকৈ নাযাবা, তুমি স্কুলত বহুত সময়ৰ আগত উপস্থিত হ’বা। তুমি স্কুলত উপস্থিত হ’বা"
(i) বহুত দেৰিকৈ।
(ii) বৰ আগতীয়াকৈ।
(iii) যথেষ্ট আগতীয়াকৈ।)

Ans:

You will get to your school (iii) early enough. The blacksmith meant Franz had enough time to reach school without hurrying, so he wouldn’t be late.

(তুমি স্কুলত উপস্থিত হ’বা (iii) যথেষ্ট আগতীয়াকৈ। কমাৰে কৈছিল যে ফ্ৰাংজৰ হাতত স্কুলত উপস্থিত হ’বলৈ যথেষ্ট সময় আছে, তাৰ খৰধৰ কৰাৰ প্ৰয়োজন নাই, তেওঁ দেৰি নহ’ব।)

("মই তেওঁক কেতিয়াও ইমান ওখ দেখা নাছিলো। এম. হামেল"
(a) শাৰীৰিকভাৱে ওখ হৈছিল।
(b) বহুত আত্মবিশ্বাসী যেন লাগিছিল।
(c) চকীত উঠি থিয় হৈছিল।)

Ans:

M. Hamel (b) seemed very confident. Franz meant that M. Hamel looked strong and proud while saying his final words, not that he was physically taller.

(এম. হামেল (b) বহুত আত্মবিশ্বাসী যেন লাগিছিল। ফ্ৰাংজে বুজাইছে যে এম. হামেলে তেওঁৰ শেষ কথাবোঢ় ক’বলৈ গৈ শক্তিশালী আৰু গৌৰঢ়ান্বিত হোঢ়া যেন লাগিছিল, শাৰীৰিকভাঢ়ে ওখ হোঢ়া নাছিল।)