SEBA Class 10 Social Science History Chapter 2 MCQs – মহাত্মা গান্ধী আৰু ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰাম | Assamese Medium
SEBA Class 10 Social Science History Chapter 2 MCQs – Full Practice Set
This page presents a set of well-structured SEBA Class 10 Social Science History Chapter 2 MCQs based on the chapter “মহাত্মা গান্ধী আৰু ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰাম” (Mahatma Gandhi and the Indian Freedom Struggle). These multiple-choice questions are carefully crafted to support students preparing for the HSLC 2026 examination under the SEBA Board.
These Class 10 History Chapter 2 objective-type questions focus on key topics such as Mahatma Gandhi’s principle of non-violence, the philosophy of satyagraha, the Non-Cooperation Movement, the Dandi Salt March, the Quit India Movement, and Gandhi’s overall role in the Indian independence movement.
The SEBA Class 10 Social Science History Chapter 2 MCQs are specially designed for Assamese medium students, covering all important aspects of the Indian freedom struggle in easy-to-understand Assamese language. These MCQs aim to strengthen conceptual clarity and improve exam performance.
If you are searching for Mahatma Gandhi and Indian Freedom Struggle MCQs in Assamese for Class 10, these multiple-choice questions will be an excellent practice resource. All questions are aligned with the latest SEBA HSLC 2026 syllabus and exam pattern.
For additional understanding, refer to the official NCERT Class 10 History Chapter 2 content by visiting NCERT Class 10 History Chapter 2 Resource, which offers detailed insights into Gandhi’s movements and his contribution to India’s independence.
SEBA Class 10 History Chapter 2 MCQs
Knowledge Based MCQs (1-10)
1. মহাত্মা গান্ধীৰ জন্ম কেতিয়া হৈছিল?
(a) ১৮৬৯ চনৰ ২ অক্টোবৰ
(b) ১৮৭০ চনৰ ২ অক্টোবৰ
(c) ১৮৬৮ চনৰ ২ অক্টোবৰ
(d) ১৮৭১ চনৰ ২ অক্টোবৰ
উত্তৰ: (a) ১৮৬৯ চনৰ ২ অক্টোবৰ
ব্যাখ্যা: মহাত্মা গান্ধীৰ জন্ম ১৮৬৯ চনৰ ২ অক্টোবৰত গুজৰাটৰ পোৰবন্দৰত হৈছিল।
2. গান্ধীয়ে সত্যাগ্রহৰ ধাৰণা প্ৰথমে ক’ত প্ৰয়োগ কৰিছিল?
(a) ভাৰত
(b) দক্ষিণ আফ্ৰিকা
(c) ইংলেণ্ড
(d) অষ্ট্ৰেলিয়া
উত্তৰ: (b) দক্ষিণ আফ্ৰিকা
ব্যাখ্যা: গান্ধীয়ে ১৯০৬ চনত দক্ষিণ আফ্ৰিকাত ভাৰতীয়সকলৰ বিৰুদ্ধে বৈষম্যৰ প্ৰতিবাদত সত্যাগ্রহৰ ধাৰণা প্ৰথমে প্ৰয়োগ কৰিছিল।
3. গান্ধী কোন চনত ভাৰতলৈ উভতি আহিছিল?
(a) ১৯১৪
(b) ১৯১৫
(c) ১৯১৬
(d) ১৯১৭
উত্তৰ: (b) ১৯১৫
ব্যাখ্যা: গান্ধীয়ে ১৯১৫ চনত দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ পৰা ভাৰতলৈ উভতি আহি স্বাধীনতা সংগ্ৰামত যোগদান কৰে।
4. চম্পাৰণত সত্যাগ্রহ কোন বছৰত অনুষ্ঠিত হৈছিল?
(a) ১৯১৬
(b) ১৯১৭
(c) ১৯১৮
(d) ১৯১৯
উত্তৰ: (b) ১৯১৭
ব্যাখ্যা: চম্পাৰণত সত্যাগ্রহ ১৯১৭ চনত বিহাৰৰ কৃষকসকলৰ বিৰুদ্ধে ব্রিটিছৰ শোষণৰ প্ৰতিবাদত আৰম্ভ হৈছিল।
5. ৰাওলাট আইন কোন চনত পাছ কৰা হৈছিল?
(a) ১৯১৮
(b) ১৯১৯
(c) ১৯২০
(d) ১৯২১
উত্তৰ: (b) ১৯১৯
ব্যাখ্যা: ৰাওলাট আইন ১৯১৯ চনত পাছ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত জনতাৰ মাজত তীব্র অসন্তোষৰ সৃষ্টি হৈছিল।
6. জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ড কেতিয়া সংঘটিত হৈছিল?
(a) ১৩ এপ্রিল, ১৯১৮
(b) ১৩ এপ্রিল, ১৯১৯
(c) ১৩ এপ্রিল, ১৯২০
(d) ১৩ এপ্রিল, ১৯২১
উত্তৰ: (b) ১৩ এপ্রিল, ১৯১৯
ব্যাখ্যা: জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ড ১৯১৯ চনৰ ১৩ এপ্রিলত পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত সংঘটিত হৈছিল।
7. অসহযোগ আন্দোলন কোন চনত আৰম্ভ হৈছিল?
(a) ১৯১৯
(b) ১৯২০
(c) ১৯২১
(d) ১৯২২
উত্তৰ: (b) ১৯২০
ব্যাখ্যা: অসহযোগ আন্দোলন ১৯২০ চনত গান্ধীৰ নেতৃত্বত ব্রিটিছৰ বিৰুদ্ধে আৰম্ভ হৈছিল।
8. লোণ সত্যাগ্রহ কেতিয়া আৰম্ভ হৈছিল?
(a) ১২ মাৰ্চ, ১৯২৯
(b) ১২ মাৰ্চ, ১৯৩০
(c) ১২ মাৰ্চ, ১৯৩১
(d) ১২ মাৰ্চ, ১৯৩২
উত্তৰ: (b) ১২ মাৰ্চ, ১৯৩০
ব্যাখ্যা: লোণ সত্যাগ্রহ ১৯৩০ চনৰ ১২ মাৰ্চত সবৰমতী আশ্ৰমৰ পৰা দাণ্ডিলৈ যাত্ৰাৰে আৰম্ভ হৈছিল।
9. ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন কোন চনত আৰম্ভ হৈছিল?
(a) ১৯৪০
(b) ১৯৪১
(c) ১৯৪২
(d) ১৯৪৩
উত্তৰ: (c) ১৯৪২
ব্যাখ্যা: ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন ১৯৪২ চনত গান্ধীৰ নেতৃত্বত আৰম্ভ হৈছিল।
10. ভাৰত কেতিয়া স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল?
(a) ১৫ আগষ্ট, ১৯৪৬
(b) ১৫ আগষ্ট, ১৯৪৭
(c) ১৫ আগষ্ট, ১৯৪৮
(d) ১৫ আগষ্ট, ১৯৪৯
উত্তৰ: (b) ১৫ আগষ্ট, ১৯৪৭
ব্যাখ্যা: ভাৰতে ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ব্রিটিছৰ পৰা স্বাধীনতা লাভ কৰে।
Understanding Based MCQs (11–20)
11. গান্ধীৰ সত্যাগ্রহৰ মূল নীতি কি আছিল?
(a) হিংসা
(b) অহিংসা
(c) সশস্ত্র বিদ্রোহ
(d) আইন মানি চলা
উত্তৰ: (b) অহিংসা
ব্যাখ্যা: গান্ধীৰ সত্যাগ্রহৰ মূল নীতি আছিল অহিংসা আৰু সত্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি প্ৰতিবাদ কৰা।
12. ৰাওলাট আইনৰ মূল উদ্দেশ্য কি আছিল?
(a) স্বাধীনতা দিয়া
(b) বিদ্রোহী কাৰ্যকলাপ দমন
(c) শিক্ষাৰ প্রসাৰ
(d) অৰ্থনৈতিক উন্নতি
উত্তৰ: (b) বিদ্রোহী কাৰ্যকলাপ দমন
ব্যাখ্যা: ৰাওলাট আইনৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল জাতীয়তাবাদী আন্দোলনক দমন কৰা।
13. জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ডৰ নেতৃত্ব কোনে দিছিল?
(a) লর্ড ছেমছফোর্ড
(b) জেনেৰেল ডায়াৰ
(c) লর্ড আৰউইন
(d) ছাৰ জন ছাইমন
উত্তৰ: (b) জেনেৰেল ডায়াৰ
ব্যাখ্যা: জেনেৰেল ডায়াৰে নিৰস্ত্র জনতাৰ ওপৰত গুলীচালনাৰ নিৰ্দেশ দিছিল।
14. খিলাফৎ আন্দোলনৰ মূল উদ্দেশ্য কি আছিল?
(a) স্বাধীনতাৰ দাবী
(b) খলিফাৰ মৰ্যাদা পুনৰুদ্ধাৰ
(c) হিন্দু-মুছলমান ঐক্য
(d) অৰ্থনৈতিক শোষণৰ বিৰোধ
উত্তৰ: (b) খলিফাৰ মৰ্যাদা পুনৰুদ্ধাৰ
ব্যাখ্যা: খিলাফৎ আন্দোলনৰ লক্ষ্য আছিল তুৰ্কীৰ খলিফাৰ মৰ্যাদা পুনৰুদ্ধাৰ কৰা।
15. অসহযোগ আন্দোলনৰ এটা মূল কাৰ্যসূচী কি আছিল?
(a) বিদেশী সামগ্ৰী বৰ্জন
(b) সশস্ত্র বিদ্রোহ
(c) চৰকাৰী বিদ্যালয়ত যোগদান
(d) বিদেশী কাপোৰ আমদানি
উত্তৰ: (a) বিদেশী সামগ্ৰী বৰ্জন
ব্যাখ্যা: অসহযোগ আন্দোলনে বিদেশী সামগ্ৰী বৰ্জনৰ জৰিয়তে ব্রিটিছৰ অৰ্থনীতি ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিছিল।
16. চৌৰিচৌৰা ঘটনা ক’ত সংঘটিত হৈছিল?
(a) পঞ্জাৱ
(b) উত্তৰ প্ৰদেশ
(c) গুজৰাট
(d) বিহাৰ
উত্তৰ: (b) উত্তৰ প্ৰদেশ
ব্যাখ্যা: চৌৰিচৌৰা ঘটনা ১৯২২ চনত উত্তৰ প্ৰদেশত সংঘটিত হৈছিল।
17. ছাইমন কমিছনৰ বিৰুদ্ধে কিয় প্রতিবাদ হৈছিল?
(a) ভাৰতীয় সদস্যৰ অভাৱ
(b) স্বাধীনতাৰ প্রতিশ্রুতি
(c) অত্যধিক কৰ আৰোপ
(d) শিক্ষা সংস্কাৰ
উত্তৰ: (a) ভাৰতীয় সদস্যৰ অভাৱ
ব্যাখ্যা: ছাইমন কমিছনত কোনো ভাৰতীয় সদস্য নাছিল, যাৰ বাবে ইয়াৰ বিৰুদ্ধে তীব্র প্রতিবাদ হৈছিল।
18. লোণ সত্যাগ্রহৰ প্ৰতীকী তাৎপৰ্য কি আছিল?
(a) অৰ্থনৈতিক স্বাধীনতা
(b) ব্রিটিছৰ আইন ভংগ
(c) হিন্দু-মুছলমান ঐক্য
(d) সামৰিক বিদ্রোহ
উত্তৰ: (b) ব্রিটিছৰ আইন ভংগ
ব্যাখ্যা: লোণ সত্যাগ্রহে ব্রিটিছৰ লোণৰ ওপৰত কৰ আইন ভংগৰ জৰিয়তে অহিংস প্রতিবাদৰ প্ৰতীক হৈছিল।
19. গান্ধী-আৰউইন চুক্তি কেতিয়া সম্পন্ন হৈছিল?
(a) ১৯৩০
(b) ১৯৩১
(c) ১৯৩২
(d) ১৯৩৩
উত্তৰ: (b) ১৯৩১
ব্যাখ্যা: গান্ধী-আৰউইন চুক্তি ১৯৩১ চনৰ ৫ মাৰ্চত সম্পন্ন হৈছিল।
20. পুনে চুক্তি কি বিষয়ৰ সৈতে জড়িত আছিল?
(a) সাম্প্রদায়িক বাঁটোৱাৰা
(b) লোণ সত্যাগ্রহ
(c) অসহযোগ আন্দোলন
(d) ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন
উত্তৰ: (a) সাম্প্রদায়িক বাঁটোৱাৰা
ব্যাখ্যা: পুনে চুক্তি ১৯৩২ চনত স্বাক্ষৰিত হোৱা এক ঐতিহাসিক চুক্তি আছিল । যিয়ে দলিত সম্প্রদায়ৰ বাবে পৃথক নিৰ্বাচন ব্যৱস্থাৰ পৰিবৰ্তে ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ সৈতে সংৰক্ষিত আসনৰ বিষয়ে বুজাবুজিৰ জৰিয়তে সমাধান কৰা হৈছিল। ই মহাত্মা গান্ধী আৰু ড° ভীমৰাও আম্বেদকৰৰ মাজত হোৱা আলোচনা মৰ্মে স্বাক্ষৰিত কৰা হৈছিল।
Analysis-Based Questions (21-30)
21. গান্ধীৰ দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ অভিজ্ঞতাই তেওঁৰ ভাৰতৰ আন্দোলনত কেনেদৰে প্ৰভাৱ পেলাইছিল?
(a) সশস্ত্র বিদ্রোহৰ প্ৰেৰণা
(b) সত্যাগ্রহৰ ধাৰণা গঢ়ি উঠা
(c) বিদেশী শাসনৰ সমৰ্থন
(d) শিক্ষা সংস্কাৰৰ প্ৰচেষ্টা
উত্তৰ: (b) সত্যাগ্রহৰ ধাৰণা গঢ়ি উঠা
ব্যাখ্যা: দক্ষিণ আফ্ৰিকাত গান্ধীয়ে সত্যাগ্রহৰ ধাৰণা বিকশিত কৰিছিল, যাক ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামত প্ৰয়োগ কৰিছিল।
22. ৰাওলাট আইনৰ ফলত কি ধৰণৰ প্ৰতিক্রিয়া দেখা গৈছিল?
(a) জনতাৰ সমৰ্থন
(b) তীব্র অসন্তোষ আৰু সত্যাগ্রহ
(c) অৰ্থনৈতিক উন্নতি
(d) হিন্দু-মুছলমান বিভেদ
উত্তৰ: (b) তীব্র অসন্তোষ আৰু সত্যাগ্রহ
ব্যাখ্যা: ৰাওলাট আইনৰ ফলত জনতাৰ মাজত তীব্র অসন্তোষৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ পৰিণতিত সত্যাগ্রহ আৰম্ভ হৈছিল।
23. জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ডৰ পিছত কোনে নাইট উপাধি পৰিত্যাগ কৰিছিল?
(a) জৱাহৰলাল নেহৰু
(b) ৰবীন্দ্রনাথ ঠাকুৰ
(c) বল্লভ ভাই পেটেল
(d) সুভাষ চন্দ্ৰ বসু
উত্তৰ: (b) ৰবীন্দ্রনাথ ঠাকুৰ
ব্যাখ্যা: ৰবীন্দ্রনাথ ঠাকুৰে জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ডৰ প্ৰতিবাদত নাইট উপাধি পৰিত্যাগ কৰিছিল।
24. খিলাফৎ আন্দোলনত গান্ধীৰ সমৰ্থনৰ মূল উদ্দেশ্য কি আছিল?
(a) অৰ্থনৈতিক সুবিধা
(b) হিন্দু-মুছলমানৰ ঐক্য
(c) বিদেশী শাসনৰ সমৰ্থন
(d) সামৰিক শক্তি বৃদ্ধি
উত্তৰ: (b) হিন্দু-মুছলমানৰ ঐক্য
ব্যাখ্যা: গান্ধীয়ে খিলাফৎ আন্দোলনক সমৰ্থন কৰিছিল হিন্দু-মুছলমানৰ ঐক্য শক্তিশালী কৰাৰ বাবে।
25. অসহযোগ আন্দোলনৰ এটা নেতিবাচক দিশ কি আছিল?
(a) হিন্দু-মুছলমান ঐক্য
(b) শিক্ষাৰ ক্ষতি
(c) স্বদেশী শিল্পৰ উন্নতি
(d) মহিলাৰ অংশগ্ৰহণ
উত্তৰ: (b) শিক্ষাৰ ক্ষতি
ব্যাখ্যা: চৰকাৰী বিদ্যালয় বৰ্জনৰ ফলত কিছু ছাত্ৰৰ শিক্ষা আহৰণৰ ক্ষেত্ৰত ক্ষতি হৈছিল।
26. চৌৰিচৌৰা ঘটনাই কি ফলাফলৰ সৃষ্টি কৰিছিল?
(a) অসহযোগ আন্দোলনৰ প্ৰত্যাহাৰ
(b) লোণ সত্যাগ্রহৰ আৰম্ভ
(c) ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন
(d) গান্ধী-আৰউইন চুক্তি
উত্তৰ: (a) অসহযোগ আন্দোলনৰ প্ৰত্যাহাৰ
ব্যাখ্যা: চৌৰিচৌৰাত ঘটা হিংসাৰ পিছত গান্ধীয়ে অসহযোগ আন্দোলন প্ৰত্যাহাৰ কৰিছিল।
27. ছাইমন কমিছনৰ পৰামর্শৰ ওপৰত কি পদক্ষেপ লোৱা হৈছিল?
(a) স্বাধীনতাৰ ঘোষণা
(b) ভাৰত চৰকাৰ আইন, ১৯৩৫
(c) গান্ধী-আৰউইন চুক্তি
(d) পুনে চুক্তি
উত্তৰ: (b) ভাৰত চৰকাৰ আইন, ১৯৩৫
ব্যাখ্যা: ছাইমন কমিছনৰ পৰামর্শৰ ভিত্তিত ভাৰত চৰকাৰ আইন, ১৯৩৫ চনত পাছ কৰা হৈছিল।
28. লোণ সত্যাগ্রহৰ আৰম্ভণি ক’ৰ পৰা হৈছিল?
(a) সবৰমতী আশ্ৰম
(b) দাণ্ডি
(c) পোৰবন্দৰ
(d) চম্পাৰণ
উত্তৰ: (a) সবৰমতী আশ্ৰম
ব্যাখ্যা: লোণ সত্যাগ্রহ সবৰমতী আশ্ৰমৰ পৰা দাণ্ডিলৈ যাত্ৰাৰে আৰম্ভ হৈছিল।
29. গান্ধী-আৰউইন চুক্তিৰ ফলত কি সুবিধা লাভ কৰা হৈছিল?
(a) পূৰ্ণ স্বাধীনতা
(b) ৰাজনৈতিক বন্দীৰ মুক্তি
(c) লোণ কৰ বৃদ্ধি
(d) সামৰিক শাসন
উত্তৰ: (b) ৰাজনৈতিক বন্দীৰ মুক্তি
ব্যাখ্যা: গান্ধী-আৰউইন চুক্তিৰ ফলত বহু ৰাজনৈতিক নেতা বন্দী হৈ থকাৰ পৰা মুক্তি লাভ কৰিছিল।
30. পুনে চুক্তিৰ ফলত কি পৰিবৰ্তন ঘটিছিল?
(a) সাম্প্রদায়িক বাঁটোৱাৰা সংশোধন
(b) পূৰ্ণ স্বৰাজৰ ঘোষণা
(c) লোণ আইন বাতিল
(d) হিন্দু-মুছলমান বিভেদ
উত্তৰ: (a) সাম্প্রদায়িক বাঁটোৱাৰা সংশোধন
ব্যাখ্যা: পুনে চুক্তিয়ে দলিতসকলৰ বাবে সংৰক্ষিত আসনৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল।
Reasoning-Based Questions (31-40)
31. গান্ধীয়ে অসহযোগ আন্দোলনৰ সময়ত চৰকাৰী বিদ্যালয় বৰ্জনৰ আহ্বান জনোৱাৰ মূল কাৰণ কি আছিল?
(a) শিক্ষাৰ মান উন্নত কৰা
(b) ব্রিটিছ শাসনৰ প্ৰতি অসহযোগ
(c) বিদেশী শিক্ষকৰ বিৰোধ
(d) জাতীয় বিদ্যালয়ৰ প্ৰচাৰ
উত্তৰ: (b) ব্রিটিছ শাসনৰ প্ৰতি অসহযোগ
ব্যাখ্যা: চৰকাৰী বিদ্যালয় বৰ্জন আছিল ব্রিটিছ শাসনৰ প্ৰতি অসহযোগৰ এক অংশ।
32. জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ডই কিয় বিশ্বজুৰি সমালোচনাৰ সৃষ্টি কৰিছিল?
(a) নিৰস্ত্র জনতাৰ ওপৰত গুলীচালনা
(b) সামৰিক শাসনৰ ঘোষণা
(c) অৰ্থনৈতিক শোষণ
(d) শিক্ষাৰ অধিকাৰ হৰণ
উত্তৰ: (a) নিৰস্ত্র জনতাৰ ওপৰত গুলীচালনা
ব্যাখ্যা: নিৰস্ত্র জনতাৰ ওপৰত নৃশংস গুলীচালনাই বিশ্বজুৰি ব্রিটিছক সমালোচনা কৰিছিল।
33. গান্ধীয়ে লোণ সত্যাগ্রহৰ বাবে লোণ আইন ভংগক কিয় পছন্দ কৰিছিল?
(a) লোণৰ অৰ্থনৈতিক গুৰুত্ব
(b) সকলো শ্ৰেণীৰ জনতাৰ সৈতে সংযোগ
(c) বিদেশী বাণিজ্যৰ প্ৰভাৱ
(d) সামৰিক শক্তিৰ প্ৰকাশ
উত্তৰ: (b) সকলো শ্ৰেণীৰ জনতাৰ সৈতে সংযোগ
ব্যাখ্যা: লোণ আছিল সকলো শ্ৰেণীৰ জনতাৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ অংশ, যাৰ জৰিয়তে গান্ধীয়ে গণ-আন্দোলন গঢ়ি তুলিছিল।
34. চৌৰিচৌৰা ঘটনাৰ পিছত গান্ধীয়ে অসহযোগ আন্দোলন প্ৰত্যাহাৰ কৰাৰ সিদ্ধান্ত কিয় লৈছিল?
(a) হিংসাৰ সৈতে তেওঁৰ অহিংসাৰ নীতিৰ সংঘাত
(b) ব্রিটিছৰ চাপৰ ফলত
(c) জনতাৰ সমৰ্থনৰ অভাৱ
(d) অৰ্থনৈতিক সংকট
উত্তৰ: (a) হিংসাৰ সৈতে তেওঁৰ অহিংসাৰ নীতিৰ সংঘাত
ব্যাখ্যা: চৌৰিচৌৰাৰ হিংসাৰ ঘটনাই গান্ধীৰ অহিংসাৰ নীতিৰ সৈতে সংঘাতৰ সৃষ্টি কৰিছিল।
35. ছাইমন কমিছনৰ বিৰুদ্ধে কৰা প্ৰতিবাদে কি ফলাফলৰ সৃষ্টি কৰিছিল?
(a) পূৰ্ণ স্বৰাজৰ দাবীৰ উত্থান
(b) সামৰিক শাসনৰ আৰম্ভ
(c) অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰ
(d) হিন্দু-মুছলমান বিভেদ
উত্তৰ: (a) পূৰ্ণ স্বৰাজৰ দাবীৰ উত্থান
ব্যাখ্যা: ছাইমন কমিছনৰ বিৰুদ্ধে কৰা প্ৰতিবাদে পূৰ্ণ স্বৰাজৰ দাবীক শক্তিশালী কৰিছিল।
36. গান্ধী-আৰউইন চুক্তিৰ পিছত কংগ্ৰেছে কি পদক্ষেপ লৈছিল?
(a) আইন অমান্য আন্দোলন প্ৰত্যাহাৰ
(b) সশস্ত্র বিদ্রোহৰ পৰিকল্পনা
(c) বিদেশী সামগ্ৰী আমদানি
(d) চৰকাৰী বিদ্যালয়ত যোগদান
উত্তৰ: (a) আইন অমান্য আন্দোলন প্ৰত্যাহাৰ
ব্যাখ্যা: চুক্তিৰ পিছত কংগ্ৰেছে আইন অমান্য আন্দোলন সাময়িকভাৱে প্ৰত্যাহাৰ কৰিছিল।
37. পুনে চুক্তিৰ জৰিয়তে কোন শ্ৰেণীৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত হৈছিল?
(a) মুছলমান
(b) দলিত
(c) শিখ
(d) খ্রীষ্টান
উত্তৰ: (b) দলিত
ব্যাখ্যা: পুনে চুক্তিয়ে দলিতসকলৰ বাবে আসন সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল।
38. ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ সময়ত গান্ধীৰ শ্লোগান কি আছিল?
(a) জয় হিন্দ
(b) কৰিম কিম্বা মৰিম
(c) স্বদেশী আৰু স্বৰাজ
(d) ইনকিলাব জিন্দাবাদ
উত্তৰ: (b) কৰিম কিম্বা মৰিম
ব্যাখ্যা: এই শ্লোগানে ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ তীব্রতাক প্ৰকাশ কৰিছিল।
39. আজাদ হিন্দ ফৌজৰ নেতৃত্ব কোনে দিছিল?
(a) জৱাহৰলাল নেহৰু
(b) সুভাষ চন্দ্ৰ বসু
(c) বল্লভ ভাই পেটেল
(d) মহাত্মা গান্ধী
উত্তৰ: (b) সুভাষ চন্দ্ৰ বসু
ব্যাখ্যা: সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৱে আজাদ হিন্দ ফৌজৰ নেতৃত্ব দিছিল।
40. ১৯৪৭ চনৰ ৩ জুনৰ ঘোষণাৰ মূল উদ্দেশ্য কি আছিল?
(a) ভাৰতৰ বিভাজন
(b) পূৰ্ণ স্বাধীনতা
(c) অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰ
(d) শিক্ষাৰ প্রসাৰ
উত্তৰ: (a) ভাৰতৰ বিভাজন
ব্যাখ্যা: ১৯৪৭ চনৰ ৩ জুনৰ ঘোষণাই ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ বিভাজনৰ পৰিকল্পনা ঘোষণা কৰিছিল।
Higher-Level Reasoning and Comparison-Based Questions (41-50)
41. গান্ধীৰ অহিংসাৰ নীতি আৰু সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৰ সশস্ত্র সংগ্ৰামৰ মাজত মূল পার্থক্য কি আছিল?
(a) গান্ধীৰ নীতিয়ে জনগণৰ অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি কৰিছিল, বসুৰ নীতিয়ে সামৰিক শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আছিল
(b) গান্ধীৰ নীতি হিংসাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰিছিল, বসুৰ নীতি অহিংসাৰ
(c) গান্ধীৰ নীতিয়ে বিদেশী শাসনৰ সমৰ্থন কৰিছিল, বসুৰ নীতিয়ে তাৎক্ষণিক স্বাধীনতাৰ দাবী কৰিছিল
(d) গান্ধীৰ নীতিয়ে শিক্ষাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল, বসুৰ নীতিয়ে অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰৰ ওপৰত
উত্তৰ: (a) গান্ধীৰ নীতিয়ে জনগণৰ অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি কৰিছিল, বসুৰ নীতিয়ে সামৰিক শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আছিল
ব্যাখ্যা: গান্ধীৰ অহিংসাৰ নীতিয়ে গণ-আন্দোলনৰ জৰিয়তে জনগণৰ ব্যাপক অংশগ্ৰহণ নিশ্চিত কৰিছিল, আনহাতে সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৰ আজাদ হিন্দ ফৌজে সশস্ত্র বিদ্রোহৰ জৰিয়তে স্বাধীনতা লাভৰ পথ বাছি লৈছিল।
42. গান্ধীৰ লোণ সত্যাগ্রহ আৰু চম্পাৰণ সত্যাগ্রহৰ মাজত কি মিল আছিল?
(a) দুয়োটাৰে উদ্দেশ্য আছিল সামৰিক শক্তি প্ৰদৰ্শন
(b) দুয়োটা অহিংসা নীতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আছিল
(c) দুয়োটাৰে লক্ষ্য আছিল শিক্ষাৰ সংস্কাৰ
(d) দুয়োটা বিদেশী বাণিজ্যৰ বিৰুদ্ধে আছিল
উত্তৰ: (b) দুয়োটা অহিংসা নীতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আছিল
ব্যাখ্যা: চম্পাৰণ সত্যাগ্রহ (১৯১৭) আৰু লোণ সত্যাগ্রহ (১৯৩০) দুয়োটা গান্ধীৰ অহিংসা আৰু সত্যাগ্রহৰ নীতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি প্ৰতিবাদ হিচাপে আৰম্ভ হৈছিল।
43. গান্ধীৰ নেতৃত্বত অসহযোগ আন্দোলন আৰু ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ মাজত মূল পাৰ্থক্য কি আছিল?
(a) অসহযোগ আন্দোলন অহিংসাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰিছিল, ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন সশস্ত্র আছিল
(b) অসহযোগ আন্দোলনে আংশিক স্বৰাজৰ দাবী কৰিছিল, ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনে পূৰ্ণ স্বাধীনতাৰ
(c) অসহযোগ আন্দোলনে শিক্ষাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল, ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনে অৰ্থনীতিৰ ওপৰত
(d) অসহযোগ আন্দোলন হিন্দু-মুছলমান ঐক্যৰ ওপৰত, ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন বিভেদৰ ওপৰত
উত্তৰ: (b) অসহযোগ আন্দোলনে আংশিক স্বৰাজৰ দাবী কৰিছিল, ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনে পূৰ্ণ স্বাধীনতাৰ
ব্যাখ্যা: অসহযোগ আন্দোলন (১৯২০)ৰ লক্ষ্য আছিল আংশিক স্বৰাজৰ জৰিয়তে ব্রিটিছৰ সৈতে অসহযোগীতা আগবঢ়োৱা, আনহাতে ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন (১৯৪২)ৰ লক্ষ্য আছিল তাৎক্ষণিক পূৰ্ণ স্বাধীনতা লাভ কৰা।
44. গান্ধীৰ সত্যাগ্রহৰ নীতিয়ে কিয় বিশ্বজুৰি গ্ৰহণযোগ্যতা লাভ কৰিছিল?
(a) সামৰিক শক্তিৰ প্ৰয়োগৰ বাবে
(b) অহিংসা আৰু নৈতিকতাৰ ওপৰত গুৰুত্বৰ বাবে
(c) অৰ্থনৈতিক সুবিধাৰ বাবে
(d) বিদেশী শাসনৰ সমৰ্থনৰ বাবে
উত্তৰ: (b) অহিংসা আৰু নৈতিকতাৰ ওপৰত গুৰুত্বৰ বাবে
ব্যাখ্যা: গান্ধীৰ সত্যাগ্রহৰ নীতি অহিংসা আৰু নৈতিকতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আছিল, যাৰ ফলত ই বিশ্বজুৰি নৈতিক প্ৰতিবাদৰ এক মডেল হিচাপে গ্ৰহণযোগ্যতা লাভ কৰিছিল।
45. জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ডৰ পিছত ভাৰতীয় জাতীয়তাবাদৰ ওপৰত কি প্ৰভাৱ পৰিছিল?
(a) জাতীয়তাবাদ দুৰ্বল হৈছিল
(b) জাতীয়তাবাদৰ তীব্ৰতা বৃদ্ধি পাইছিল
(c) জনতাৰ মাজত বিভেদ বৃদ্ধি পাইছিল
(d) শিক্ষাৰ প্ৰতি আগ্ৰহ বৃদ্ধি পাইছিল
উত্তৰ: (b) জাতীয়তাবাদৰ তীব্ৰতা বৃদ্ধি পাইছিল
ব্যাখ্যা: জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ডই (১৯১৯) ব্রিটিছৰ নৃশংসতা প্ৰকাশ কৰিছিল, যাৰ ফলত জাতীয়তাবাদৰ তীব্ৰতা বৃদ্ধি পাইছিল।
46. গান্ধীৰ নেতৃত্বত স্বদেশী আন্দোলনৰ মূল লক্ষ্য কি আছিল?
(a) বিদেশী সামগ্ৰীৰ আমদানি বৃদ্ধি
(b) ভাৰতীয় শিল্পৰ প্ৰচাৰ আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীলতা
(c) হিন্দু-মুছলমান বিভেদ
(d) সামৰিক শক্তিৰ বিকাশ
উত্তৰ: (b) ভাৰতীয় শিল্পৰ প্ৰচাৰ আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীলতা
ব্যাখ্যা: স্বদেশী আন্দোলনে ভাৰতীয় শিল্পৰ প্ৰচাৰ আৰু বিদেশী সামগ্ৰী বৰ্জনৰ জৰিয়তে আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ লক্ষ্য স্থাপন কৰিছিল।
47. গান্ধীৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা পুনে চুক্তিৰ তাৎপৰ্য কি আছিল?
(a) অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰৰ প্ৰচাৰ
(b) দলিত সম্প্রদায়ৰ সামাজিক ন্যায়ৰ নিশ্চিতকৰণ
(c) বিদেশী শাসনৰ সমৰ্থন
(d) হিন্দু-মুছলমান ঐক্যৰ বিৰোধ
উত্তৰ: (b) দলিত সম্প্রদায়ৰ সামাজিক ন্যায়ৰ নিশ্চিতকৰণ
ব্যাখ্যা: পুনে চুক্তিৰ (১৯৩২) জৰিয়তে গান্ধীয়ে দলিতসকলৰ বাবে আসন সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে সামাজিক ন্যায়ৰ নিশ্চিতকৰণৰ প্ৰচেষ্টা কৰিছিল।
48. গান্ধীৰ ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ সময়ত জনগণৰ অংশগ্ৰহণ কেনেকুৱা আছিল?
(a) কেৱল শিক্ষিত শ্ৰেণীয়ে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল
(b) ব্যাপক গণ-অংশগ্ৰহণ আছিল
(c) সামৰিক গোটৰ অংশগ্ৰহণ
(d) কেৱল ধনী শ্ৰেণীৰ অংশগ্ৰহণ আছিল
উত্তৰ: (b) ব্যাপক গণ-অংশগ্ৰহণ আছিল
ব্যাখ্যা: ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনত সকলো শ্ৰেণীৰ জনতাৰ ব্যাপক অংশগ্ৰহণ আছিল, যিয়ে ইয়াক এক শক্তিশালী গণ-আন্দোলনলৈ সলনি কৰিছিল।
49. গান্ধীৰ সত্যাগ্রহৰ নীতিয়ে ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ কোন দিশটোত সৰ্বাধিক প্ৰভাৱ পেলাইছিল?
(a) সামৰিক শক্তিৰ বিকাশ
(b) গণ-আন্দোলনৰ সংগঠন
(c) বিদেশী বাণিজ্যৰ প্ৰচাৰ
(d) শিক্ষাৰ সংস্কাৰ
উত্তৰ: (b) গণ-আন্দোলনৰ সংগঠন
ব্যাখ্যা: সত্যাগ্রহৰ নীতিয়ে সকলো শ্ৰেণীৰ জনতাক একত্ৰিত কৰি গণ-আন্দোলন গঢ়ি তোলাত সৰ্বাধিক প্ৰভাৱ পেলাইছিল।
50. গান্ধীৰ নেতৃত্বৰ তুলনাত সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৰ আজাদ হিন্দ ফৌজৰ পদ্ধতিয়ে কেনেদৰে ভিন্ন ফলাফলৰ আশা কৰিছিল?
(a) অহিংসাৰ জৰিয়তে স্বাধীনতা
(b) তাৎক্ষণিক সামৰিক বিজয়ৰ জৰিয়তে স্বাধীনতা
(c) শিক্ষাৰ সংস্কাৰৰ জৰিয়তে স্বাধীনতা
(d) অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰৰ জৰিয়তে স্বাধীনতা
উত্তৰ: (b) তাৎক্ষণিক সামৰিক বিজয়ৰ জৰিয়তে স্বাধীনতা
ব্যাখ্যা: সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৰ আজাদ হিন্দ ফৌজে সশস্ত্র বিদ্রোহৰ জৰিয়তে তাৎক্ষণিক স্বাধীনতা লাভৰ আশা কৰিছিল, যিটো গান্ধীৰ অহিংস পদ্ধতিৰ পৰা ভিন্ন আছিল।
FAQ – SEBA Class 10 History Chapter 2
মহাত্মা গান্ধীৰ সত্যাগ্রহৰ মূল নীতি কি আছিল?
মহাত্মা গান্ধীৰ সত্যাগ্রহৰ মূল নীতি আছিল অহিংসা আৰু সত্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি অবিচাৰৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ কৰা। ইয়াৰ জৰিয়তে তেওঁ জনগণক নৈতিক শক্তিৰে শাসকৰ বিৰুদ্ধে থিয় দিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল।
লোণ সত্যাগ্রহৰ তাৎপৰ্য কি আছিল?
লোণ সত্যাগ্রহ (১৯৩০) আছিল ব্রিটিছে লোণৰ ওপৰত প্ৰয়োগ কৰা লোণ কৰ আইন ভংগ কৰাৰ এক অহিংস প্ৰতিবাদ। ই সকলো শ্রেণীৰ জনতাক স্বাধীনতা সংগ্রামৰ সৈতে সংযোগ কৰিছিল আৰু ভাৰতীয় জাতীয়তাবাদক শক্তিশালী কৰিছিল।
ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ মূল উদ্দেশ্য কি আছিল?
ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন (১৯৪২)ৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল ব্রিটিছৰ পৰা তাৎক্ষণিক স্বাধীনতাৰ দাবী কৰা। ইয়াৰ শ্লোগান ‘কৰিম কিম্বা মৰিম’এ জনগণৰ মাজত তীব্র জাতীয়তাবাদী ভাৱ জাগ্ৰত কৰি তুলিছিল।
What is the summary of the main content of Chapter 2?
Chapter 2, 'Mahatma Gandhi and Indian Freedom Struggle,' covers Gandhi's role in India's independence movement, his philosophy of non-violence and Satyagraha, key movements like the Non-Cooperation Movement, Dandi Salt March, and Quit India Movement, and their impact on India's struggle for freedom.
What are the benefits of studying Chapter 2?
Studying Chapter 2 helps students understand Gandhi's non-violent approach, the significance of major freedom movements, and their role in India's independence. It aids HSLC 2026 preparation by providing insights into key historical events and their impact on India's freedom struggle.
