- 1. ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া আৰু সমীকৰণ (Chemical Reactions and Equations)
- 2. এছিড, ক্ষাৰক আৰু লৱণ (Acids, Bases, and Salts)
- 3. ধাতু আৰু অধাতু (Metals and Non-metals)
- 4. কাৰ্বন আৰু তাৰ যৌগ (Carbon and Its Compounds)
- 5. মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণীবিভাজন (Periodic Classification of Elements)
- 6. জীৱন প্ৰক্ৰিয়া (Life Processes)
- 7. নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমন্বয় (Control and Coordination)
- 8. জীৱই কেনেকৈ বংশবিস্তাৰ কৰে? (How Do Organisms Reproduce?)
- 9. বংশগতি আৰু ক্ৰমবিকাশ (Heredity and Evolution)
- 10. পোহৰ- প্ৰতিফলন আৰু প্ৰতিসৰণ (Light – Reflection and Refraction)
- 11. মানুহৰ চকু আৰু বাৰেবৰণীয়া পৃথিৱী (The Human Eye and the Colourful World)
- 12. বিদ্যুত (Electricity)
- 13. বিদ্যুত - প্ৰবাহৰ চুম্বকীয় ক্রিয়া (Magnetic Effects of Electric Current)
- 14. শক্তিৰ উৎসসমূহ (Sources of Energy)
- 15. আমাৰ পৰিবেশ (Our Environment)
- 16. প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা (Management of Natural Resources)
SEBA Class 10 Science Questions Answers Chapter 14 - Sources of Energy । শক্তিৰ উৎসসমূহ। Science Chapter 14 Question Answers in Assamese শক্তিৰ উৎসসমূহ
Class 10 Science Question Answers Chapter 14 Sources of Energy। শক্তিৰ উৎসসমূহ Question Answers in Assamese।
তলত Class 10 Science ৰ Chapter 14 ৰ SEBA Class 10 Science Question Answers Chapter 14 Sources of Energy । শক্তিৰ উৎসসমূহ – Questions Answers সমূহ সুন্দৰকৈ আগবঢ়োৱা হৈছে।
SEBA Class 10 Science Question Answers Chapter 14 Sources of Energy (শক্তিৰ উৎসসমূহ) – Best Questions Answers in Assamese। Class 10 Science Question Answers Chapter 14 Sources of Energy। শক্তিৰ উৎসসমূহ। Class 10 Science Question Answers Chapter 14 Sources of Energy। Assamese Medium।
এইটোত Solutions, Exam প্ৰস্তুতিৰ বাবে প্ৰশ্ন আৰু উত্তৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। SEBA Class 10 Science Textbook ৰ Chapter 14 (শক্তিৰ উৎসসমূহ) ৰ সকলো প্ৰশ্নোত্তৰ ইয়াত দিয়া হৈছে।
Question Answers Chapter: শক্তিৰ উৎস
Table of Contents
প্ৰশ্নাৱলী (Page 243)
উত্তৰ: শক্তিৰ ভাল উৎসৰ গুণসমূহ হ’ল:
- প্ৰতি একক আয়তন বা ভৰৰ বিনিময়ত সৰহ পৰিমাণৰ কাৰ্য কৰে।
- সহজে উপলব্ধ।
- সঞ্চয় আৰু পৰিবহন সহজসাধ্য।
- মিতব্যয়ী, অৰ্থাৎ খৰচ কম।
উত্তৰ: ভাল ইন্ধনৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ হ’ল:
- জ্বলিলে সৰহ পৰিমাণৰ তাপশক্তি উৎপন্ন কৰে।
- সহজে উপলব্ধ।
- সঞ্চয় আৰু পৰিবহনৰ বাবে সুবিধাজনক।
- মিতব্যয়ী, অৰ্থাৎ খৰচ কম।
উত্তৰ: আহাৰ গৰম কৰিবলৈ মই তৰলীকৃত পেট্ৰ’লিয়াম গেছ (LPG) ব্যৱহাৰ কৰিম।
কাৰণ:
- ই সহজে উপলব্ধ।
- দহনত অতি বেছি তাপ উৎপন্ন কৰে, যাৰ ফলত খাদ্য দ্ৰুতগতিত ৰান্ধিব পাৰি।
- কম পৰিমাণৰ ধোঁৱা উৎপন্ন কৰে, গতিকে পৰিৱেশৰ ক্ষতি কম হয়।
প্ৰশ্নাৱলী (Page 248)
উত্তৰ: জীৱাশ্মজাত ইন্ধনৰ অসুবিধাসমূহ হ’ল:
- ইহঁত অনৱীকৰণযোগ্য, অৰ্থাৎ ব্যৱহাৰৰ ফলত দ্ৰুত শেষ হৈ যায়।
- দহনৰ ফলত কাৰ্বন, নাইট্ৰ’জেন, আৰু ছালফাৰৰ অক্সাইড উৎপন্ন হয়, যিয়ে এচিড বৰষুণৰ সৃষ্টি কৰে আৰু জল-স্থল সম্পদৰ ক্ষতি কৰে।
- বায়ুমণ্ডলত CO₂ বৃদ্ধিৰ ফলত সেউজ গৃহ প্ৰভাৱৰ সৃষ্টি হয়, যাৰ ফলত উষ্ণতা বাঢ়ে।
উত্তৰ: শক্তিৰ বিকল্প উৎস বিচৰাৰ কাৰণ হ’ল:
- জীৱাশ্মজাত ইন্ধন অনৱীকৰণযোগ্য আৰু দ্ৰুত শেষ হৈ আহিছে।
- ইহঁতৰ ব্যৱহাৰে পৰিৱেশ প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে এচিড বৰষুণ আৰু সেউজ গৃহ প্ৰভাৱ।
- নৱীকৰণযোগ্য উৎস (যেনে সৌৰশক্তি, বায়ুশক্তি) পৰিৱেশ-অনুকূল আৰু অবিৰতভাৱে উপলব্ধ।
উত্তৰ:
- বায়ুশক্তি: পৰম্পৰাগতভাৱে বায়ুকলৰ দ্বাৰা শস্য পিহি বা পানী তুলিবলৈ ব্যৱহাৰ হৈছিল। বৰ্তমান বায়ু শক্তি পামৰ দ্বাৰা বায়ুৰ গতিশক্তিৰে টাৰ্বাইন ঘূৰাই বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা হয়।
- জলশক্তি: পৰম্পৰাগতভাৱে পানীৰ চকৰিৰে শস্য পিহিবলৈ ব্যৱহাৰ হৈছিল। এতিয়া উচ্চ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰি পানীৰ স্থিতি শক্তিক গতিশক্তিলৈ ৰূপান্তৰ কৰি টাৰ্বাইনৰ জৰিয়তে বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা হয়।
প্ৰশ্নাৱলী (Page 253)
উত্তৰ: অৱতল দাপোন সৌৰ কুকাৰৰ বাবে উৎকৃষ্ট।
কাৰণ: অৱতল দাপোণ অভিসাৰী প্ৰকৃতিৰ বাবে ই সূৰ্যৰ সমান্তৰাল ৰশ্মিবোৰক মুখ্য ফ’কাচত কেন্দ্ৰীভূত কৰে, যাৰ ফলত সৌৰ কুকাৰে সৰ্বোচ্চ তাপ লাভ কৰে।
উত্তৰ: মহাসমুদ্ৰৰ পৰা পাব পৰা শক্তিৰ সীমাবদ্ধতাসমূহ হ’ল:
- জোৱাৰ শক্তি: সমুদ্ৰ-তীৰত বান্ধ নিৰ্মাণৰ বাবে উপযুক্ত স্থান সীমিত।
- তৰংগ শক্তি: কেৱল শক্তিশালী ঢৌ থকা অঞ্চলতহে তৰংগ শক্তি আহৰণ সম্ভৱ।
- মহাসাগৰীয় তাপ শক্তি: পৃষ্ঠ আৰু ২ কিমি গভীৰতাৰ পানীৰ উষ্ণতাৰ পাৰ্থক্য ২৯৩ কেলভিন বা ততোধিক হ’লেহে শক্তিলৈ ৰূপান্তৰ সম্ভৱ হয়।
উত্তৰ: ভূ-তাপীয় শক্তি হ’ল পৃথিৱীৰ ভিতৰৰ গৰম শিলৰ সংস্পৰ্শত অহা পানীৰ পৰা উৎপন্ন বাষ্পৰ শক্তি, যাক টাৰ্বাইন ঘূৰাই বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
উত্তৰ: নিউক্লীয় শক্তিৰ সুবিধাসমূহ হ’ল:
- অতি কম পৰিমাণৰ ইউৰেনিয়ামৰ পৰা বৃহৎ পৰিমাণৰ শক্তি উৎপন্ন হয় (কয়লাৰ তুলনাত ১০ নিযুত গুণ বেছি)।
- CO₂ৰ দৰে সেউজ গৃহ গেছ উৎপন্ন নকৰে, গতিকে পৰিৱেশৰ ক্ষতি কম।
- নিয়ন্ত্ৰিত শৃংখল বিক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা শক্তি নিৰ্গত কৰে, যি বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে কাৰ্যক্ষম।
উত্তৰ: শক্তিৰ উৎস সম্পূৰ্ণ প্ৰদূষণমুক্ত হ’ব নোৱাৰে।
কাৰণ:
- প্ৰতিটো শক্তিৰ উৎসৰ উৎপাদন, স্থাপন, বা ব্যৱহাৰৰ প্ৰক্ৰিয়াই পৰিৱেশৰ ওপৰত কিছু প্ৰভাৱ পেলায়।
- উদাহৰণস্বৰূপ, সৌৰশক্তিৰ বাবে চিলিকনৰ খনন আৰু সৌৰ কোষ নিৰ্মাণত শক্তিৰ ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে পৰোক্ষভাৱে প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
- বায়ু শক্তি পামৰ বাবে বৃহৎ ভূমিৰ প্ৰয়োজন হয়, যাৰ ফলত পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰে।
উত্তৰ: হাইড্ৰ’জেনক CNG-তকৈ পৰিষ্কাৰ ইন্ধন বুলি গণ্য কৰিব পাৰি।
কাৰণ:
- হাইড্ৰ’জেনৰ দহনত কেৱল পানী উৎপন্ন হয়, কোনো ক্ষতিকাৰক গেছ নিৰ্গত নহয়।
- CNGৰ দহনত কম পৰিমাণৰ CO₂ আৰু অন্যান্য গেছ নিৰ্গত হয়, যিয়ে পৰিৱেশত প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰে।
- তথাপি, হাইড্ৰ’জেনৰ উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়া (যেনে জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা) প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
প্ৰশ্নাৱলী (Page 254)
উত্তৰ: নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ দুটা উৎস হ’ল:
- সৌৰশক্তি: সূৰ্যৰ পৰা অবিৰতভাৱে উপলব্ধ, প্ৰদূষণমুক্ত, আৰু দুৰ্গম অঞ্চলত সহজে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
- বায়ুশক্তি: পৰিৱেশ-অনুকূল, নৱীকৰণযোগ্য, আৰু বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে কোনো অৱৰ্তক ব্যয় নাই।
উত্তৰ: ক্ষয়িষ্ণু শক্তিৰ দুটা উৎস হ’ল:
- কয়লা: ই অনৱীকৰণযোগ্য, ব্যৱহাৰৰ ফলত শেষ হয়, আৰু দহনত পৰিৱেশত প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰে।
- পেট্ৰ’লিয়াম: ই সীমিত ভাণ্ডাৰৰ, নতুনকৈ অৱিষ্কাৰ কঠিন, আৰু ইয়াৰ ব্যৱহাৰে এচিড বৰষুণৰ সৃষ্টি কৰে।
অনুশীলনী
(a) ৰৌদ্ৰোজ্জ্বল দিন
(b) ডাৱৰীয়া দিন
(c) গৰম দিন
(d) বতাহে কোবোৱা দিন
উত্তৰ: (b) ডাৱৰীয়া দিন।
কাৰণ: সৌৰ জল হীটাৰে সূৰ্যৰ পোহৰৰ পৰা শক্তি গ্ৰহণ কৰে, আৰু ডাৱৰীয়া দিনত সূৰ্যৰ পোহৰ অপৰ্যাপ্ত হয়।
(a) খৰি
(b) গোবৰ গেছ
(c) নিউক্লীয় শক্তি
(d) কয়লা
উত্তৰ: (c) নিউক্লীয় শক্তি।
কাৰণ: জীৱভৰ শক্তি গছ-গছনি আৰু জীৱ-জন্তুৰ অৱশিষ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা হয়, যেনে খৰি, গোবৰ গেছ, কিন্তু নিউক্লীয় শক্তি ইউৰেনিয়ামৰ বিযোজনৰ পৰা উৎপন্ন হয়।
(a) ভূ-তাপীয় শক্তি
(b) বায়ু শক্তি
(c) নিউক্লীয় শক্তি
(d) জৈৱ উপাদান
উত্তৰ: (c) নিউক্লীয় শক্তি।
কাৰণ: বায়ুশক্তি, জৈৱ উপাদান, আৰু ভূ-তাপীয় শক্তি পৰোক্ষভাৱে সৌৰশক্তিৰ পৰা উৎপন্ন হয়, কিন্তু নিউক্লীয় শক্তি পাৰমাণৱিক বিযোজনৰ পৰা উৎপন্ন হয়।
উত্তৰ:
জীৱাশ্মজাত ইন্ধন | সৌৰশক্তি |
---|---|
অনৱীকৰণযোগ্য | নৱীকৰণযোগ্য |
সীমিত ভাণ্ডাৰ, দ্ৰুত শেষ হয় | অবিৰতভাৱে উপলব্ধ |
দহনত CO₂, নাইট্ৰ’জেন, ছালফাৰৰ অক্সাইড উৎপন্ন হয়, এচিড বৰষুণৰ সৃষ্টি কৰে | প্ৰদূষণমুক্ত, পৰিৱেশ-অনুকূল |
তাপ বিদ্যুৎ কেন্দ্ৰ, পৰিবহনৰ বাবে ব্যৱহৃত | সৌৰ চুলা, জল হীটাৰ, সৌৰ কোষৰ জৰিয়তে বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা হয় |
সঞ্চয় আৰু পৰিবহন সহজ, কিন্তু দীৰ্ঘম্যাদী খৰচ বেছি | প্ৰাৰম্ভিক ব্যয় বেছি, কিন্তু দীৰ্ঘম্যাদী খৰচ কম |
উত্তৰ:
জৈৱ উপাদান | জলবিদ্যুৎ |
---|---|
নৱীকৰণযোগ্য | নৱীকৰণযোগ্য |
গছ-গছনিৰ অৱশিষ্ট, গোবৰ, পুতিজলৰ পৰা জৈড় গেছ প্ৰস্তুত কৰা হয় | বোৱতী পানীৰ গতিশক্তি বা স্থিতি শক্তিৰ পৰা সৃষ্টি কৰা হয় |
ধোঁৱাহীনভাৱে জ্বলে, কিন্তু কিছু CO₂ উৎপন্ন হয় | প্ৰদূষণমুক্ত |
জৈৱ গেছ প্লাণ্টত ব্যৱহৃত হয় | বান্ধ নিৰ্মাণৰ ফলত পৰিৱেশৰ ক্ষতি হয় |
উৎকৃষ্ট ইন্ধন, সাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় | জলসিঞ্চনত সহায়ক, প্ৰদূষণমুক্ত |
সীমিত পরিমাণত উৎপাদিত হয় | বান্ধ নিৰ্মাণৰ ফলত পৰিৱেশ আৰু জনবসতিৰ ক্ষতি হয় |
(a) বতাহ
(b) তৰংগ
(c) জোৱাৰ-ভাটা
উত্তৰ:
- (a) বতাহ:
- বায়ু শক্তি পামৰ বাবে বৃহৎ ভূমিৰ প্ৰয়োজন।
- প্ৰাৰম্ভিক স্থাপন ব্যয় অতি বেছি।
- বায়ুৰ গতিবেগ ১৫-২০ কিমি/ঘণ্টাৰ কম হ’লে শক্তি উৎপাদন কম হয়।
- (b) তৰংগ:
- শক্তিশালী ঢৌ থকা মহাসাগৰীয় অঞ্চলতহে তৰংগ শক্তি আহৰণ সম্ভৱ।
- স্থাপন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ ব্যয় বেছি।
- (c) জোৱাৰ-ভাটা:
- সমুদ্ৰ-তীৰত বান্ধ নিৰ্মাণৰ বাবে উপযুক্ত স্থান সীমিত।
- পৰিৱেশৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰে, যেনে জলজ প্ৰাণীৰ ক্ষতি।
উত্তৰ:
- (a) নৱীকৰণযোগ্য আৰু অনৱীকৰণযোগ্য: শক্তিৰ উৎস অবিৰতভাৱে উৎপন্ন হয় আৰু পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য হ’লে নৱীকৰণযোগ্য (যেনে সৌৰশক্তি), আৰু সীমিত ভাণ্ডাৰৰ হ’লে অনৱীকৰণযোগ্য (যেনে কয়লা)।
- (b) ক্ষয়িষ্ণু আৰু অক্ষয়িষ্ণু: ব্যৱহাৰৰ ফলত শেষ হৈ যোৱা উৎস ক্ষয়িষ্ণু (যেনে পেট্ৰ’লিয়াম), আৰু শেষ নোহোৱা উৎস অক্ষয়িষ্ণু (যেনে বায়ুশক্তি)।
- একেই হয়, নৱীকৰণযোগ্য আৰু অক্ষয়িষ্ণু একেই, আৰু অনৱীকৰণযোগ্য আৰু ক্ষয়িষ্ণু একেই।
উত্তৰ: এটা আদৰ্শ শক্তি উৎসৰ গুণসমূহ হ’ল:
- প্ৰতি একক আয়তন বা ভৰৰ বিনিময়ত সৰহ পৰিমাণৰ কাৰ্য কৰে।
- সহজে উপলব্ধ।
- সঞ্চয় আৰু পৰিবহন সহজ।
- মিতব্যয়ী, অৰ্থাৎ খৰচ কম।
উত্তৰ:
- সুবিধাসমূহ:
- পৰিৱেশ-অনুকূল, কোনো প্ৰদূষণ নকৰে।
- নৱীকৰণযোগ্য, সূৰ্যৰ শক্তি বিনামূল্যে পোৱা যায়।
- দীৰ্ঘম্যাদী খৰচ কম।
- অসুবিধাসমূহ:
- খাদ্য ৰন্ধনত বেছি সময় লাগে।
- ডাৱৰীয়া দিন বা ৰাতি ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰি।
- সৌৰ কোষৰ নিৰ্মাণ ব্যয়বহুল।
- সীমিত স্থান: সৌৰ চুলাৰ ব্যৱহাৰ সূৰ্যৰ তীব্ৰতা কম থকা অঞ্চলত (যেনে পোলাৰ অঞ্চল) বা চুটি দিন থকা স্থানত সীমিত।
উত্তৰ:
- পৰিৱেশৰ ওপৰত প্ৰভাৱ:
- জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ অত্যাধিক ব্যৱহাৰৰ ফলত পৰিৱেশ প্ৰদূষণ, যেনে এচিড বৰষুণ আৰু সেউজ গৃহ প্ৰভাৱ।
- বান্ধ নিৰ্মাণৰ ফলত পৰিৱেশ তন্ত্ৰ আৰু জনবসতিৰ ক্ষতি।
- শক্তিৰ উৎসৰ অত্যাধিক আহৰণে পৰিৱেশৰ সমতা বিনষ্ট কৰে।
- শক্তিৰ ব্যয় হ্ৰাসৰ পদক্ষেপ:
- নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎসৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰা।
- শক্তিৰ অপচয় ৰোধৰ বাবে সচেতনতা বৃদ্ধি কৰা।
- শক্তি-দক্ষ যন্ত্ৰপাতি (যেনে LED বাল্ব) ব্যৱহাৰ কৰা।
- জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰি বিদ্যুৎচালিত পৰিবহনৰ প্ৰচলন।
- 1. ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া আৰু সমীকৰণ
- 2. এছিড, ক্ষাৰক আৰু লৱণ
- 3. ধাতু আৰু অধাতু
- 4. কাৰ্বন আৰু তাৰ যৌগ
- 5. মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণীবিভাজন
- 6. জীৱন প্ৰক্ৰিয়া
- 7. নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমন্বয়
- 8. জীৱই কেনেকৈ বংশবিস্তাৰ কৰে?
- 9. বংশগতি আৰু ক্ৰমবিকাশ
- 10. পোহৰ- প্ৰতিফলন আৰু প্ৰতিসৰণ
- 11. মানুহৰ চকু আৰু বাৰেবৰণীয়া পৃথিৱী
- 12. বিদ্যুত
- 13. বিদ্যুত - প্ৰবাহৰ চুম্বকীয় ক্রিয়া
- 14. শক্তিৰ উৎসসমূহ
- 15. আমাৰ পৰিবেশ
- 16. প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা