SEBA Class 10 Science Chapter 1 MCQs ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া আৰু সমীকৰণ (Chemical Reactions and Equations) | Assamese Medium
Class 10 Science Chapter 1 MCQs – Complete SEBA Guide
Welcome to our Class 10 Science Chapter 1 MCQs section, focused on “Chemical Reactions and Equations” (ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া আৰু সমীকৰণ). These multiple-choice questions are carefully curated for Class 10 students studying under the SEBA board. The MCQs follow the latest SEBA syllabus and are designed to enhance understanding of key concepts.
These Class 10 Chapter 1 Chemical Reactions and Equations MCQs cover vital areas like combination, decomposition, displacement, and redox reactions. The 48 most important MCQs of Chapter 1 Class 10 Science provide clarity on chemical change indicators, balancing of equations, and oxidizing-reducing agents.
This collection of Class 10 Science Chapter 1 MCQs is ideal for HSLC 2026 preparation. Students can use them for fast revision and conceptual clarity. Each MCQ is provided in simple Assamese to aid Assamese medium learners in understanding complex terms easily.
Along with these important MCQs for Chapter 1 Class 10 Science, we also recommend exploring NCERT’s official resources for deeper learning. Visit NCERT Class 10 Science Chapter 1 for additional reference.
SEBA Class 10 Science Chapter 1 MCQs
MCQs (1-16) – ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া আৰু সমীকৰণ
1. তলৰ কোনটো ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াৰ উদাহৰণ?
a) বৰফ গলা
b) লোত মামৰে ধৰা
c) পানীৰ বাষ্পীভৱন
d) চেনি দ্ৰৱীভূত হোৱা
উত্তৰ: b) লোত মামৰে ধৰা
কাৰণ: লোত মামৰে ধৰা (Fe₂O₃•xH₂O) এটা ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া কাৰণ ইয়াত লোৰ অক্সিজেন আৰু পানীৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি নতুন যৌগ গঠন কৰে।
2. তলৰ বিক্ৰিয়াটো সন্তুলিত কৰিবলৈ: a Al₂O₃ + b HCl → c AlCl₃ + d H₂O, a, b, c, d ৰ মানৰ ক্ৰমটো বাছনি কৰা।
a) 1, 6, 2, 3
b) 1, 2, 3, 6
c) 6, 1, 2, 3
d) 3, 2, 1, 6
উত্তৰ: a) 1, 6, 2, 3
কাৰণ: সমীকৰণটো হ’ল: Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O। ইয়াত ভৰ সংৰক্ষণ নীতি মানি চলা হয়।
3. বনস্পতিজাত দ্ৰৱ্যৰ পচন সাৰলৈ হোৱা পৰিৱৰ্তন এটা --
a) তাপবৰ্জী বিক্ৰিয়া
b) অধঃক্ষেপন বিক্ৰিয়া
c) অপসৰণ বিক্ৰিয়া
d) তাপগ্ৰাহী বিক্ৰিয়া
উত্তৰ: a) তাপবৰ্জী বিক্ৰিয়া
কাৰণ: পচন প্ৰক্ৰিয়াত জৈৱ পদাৰ্থৰ বিযোজনৰ ফলত তাপ উৎপন্ন হয়।
4. চিলভাৰ নাইট্ৰেটক কিয় ক'লা বটলত ভৰাই ৰখা হয়?
a) ইয়াক জাৰণৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ
b) পোহৰৰ কাৰণে হোৱা বিযোজন ৰোধ কৰিবলৈ
c) ইয়াৰ তাপমাত্ৰা বজাই ৰাখিবলৈ
d) বাষ্পীভৱন ৰোধ কৰিবলৈ
উত্তৰ: b) পোহৰৰ কাৰণে হোৱা বিযোজন ৰোধ কৰিবলৈ
কাৰণ: চিলভাৰ নাইট্ৰেট পোহৰৰ সংস্পৰ্শত বিযোজিত হৈ চিলভাৰ গঠন কৰে।
5. মামৰৰ ৰাসায়নিক সংকেত কি?
a) FeO
b) Fe₂O₃
c) Fe₂O₃•xH₂O
d) Fe(OH)₃
উত্তৰ: c) Fe₂O₃•xH₂O
কাৰণ: মামৰ হৈছে হাইড্ৰেটেড ফেৰিক অক্সাইড, যাৰ সংকেত Fe₂O₃•xH₂O।
6. তলৰ কোনটো বিক্ৰিয়া সংঘটিত নহ’ব?
a) Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu
b) 2KBr + Cl₂ → 2KCl + Br₂
c) Zn + MgSO₄ → ZnSO₄ + Mg
d) Mg + FeSO₄ → MgSO₄ + Fe
উত্তৰ: c) Zn + MgSO₄ → ZnSO₄ + Mg
কাৰণ: যিংক মেগনেছিয়ামতকৈ কম সক্ৰিয়, গতিকে ই মেগনেছিয়ামক ইয়াৰ লৱণ দ্ৰৱৰ পৰা অপসাৰিত কৰিব নোৱাৰে।
7. তলৰ কোনটো বিযোজন বিক্ৰিয়াৰ উদাহৰণ?
a) 2H₂O → 2H₂ + O₂
b) 2AgCl → 2Ag + Cl₂
c) H₂(g) + Cl₂(g) → 2HCl(g)
d) ZnCO₃ → ZnO + CO₂
উত্তৰ: d) ZnCO₃ → ZnO + CO₂
কাৰণ: যিংক কাৰ্বনেট উত্তপ্ত কৰিলে যিংক অক্সাইড আৰু কাৰ্বন ডাইঅক্সাইডলৈ বিযোজিত হয়।
8. তলৰ কোনটো গেছ তেল জাতীয় খাদ্যৰ জাৰণ নঘটিবলৈ পেকেটত ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
a) কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড বা অক্সিজেন
b) নাইট্ৰজেন
c) কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড আৰু নাইট্ৰজেন
d) ক্লৰিণ
উত্তৰ: b) নাইট্ৰজেন
কাৰণ: নাইট্ৰজেন নিষ্ক্ৰিয় গেছ হিচাপে খাদ্যৰ জাৰণ ৰোধ কৰে।
9. এটা পদাৰ্থ ‘X’ বগা ৰং হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু ইয়াক বায়ুৰ অনুপস্থিতিত চূণশিল উত্তপ্ত কৰি প্ৰস্তুত কৰা হয়। পদাৰ্থ ‘X’ চিনাক্ত কৰা।
a) CaOCl₂
b) Ca(OH)₂
c) CaO
d) CaCO₃
উত্তৰ: c) CaO
কাৰণ: চূণশিল (CaCO₃) উত্তপ্ত কৰিলে কেলচিয়াম অক্সাইড (CaO) উৎপন্ন হয়, যিটো বগা ৰং হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
10. পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণ এটা বিযোজন বিক্ৰিয়া। পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণত মুক্ত হোৱা হাইড্ৰজেন আৰু অক্সিজেন গেছৰ ম’ল অনুপাত হ'ল -
a) 1 : 1
b) 2 : 1
c) 4 : 1
d) 1 : 2
উত্তৰ: b) 2 : 1
কাৰণ: পানী (H₂O) বিযোজিত হৈ 2 ম’ল হাইড্ৰজেন গেছ আৰু 1 ম’ল অক্সিজেন গেছ উৎপন্ন কৰে।
11. লেড নাইট্ৰেট আৰু পটাছিয়াম আয়ডাইডৰ জলীয় দ্ৰৱৰ মাজত হোৱা বিক্ৰিয়াটো কি ধৰণৰ বিক্ৰিয়াৰ উদাহৰণ?
a) বিযোজন বিক্ৰিয়া
b) অপসাৰণ বিক্ৰিয়া
c) দ্বি-অপসাৰণ বিক্ৰিয়া
d) প্ৰশমন বিক্ৰিয়া
উত্তৰ: c) দ্বি-অপসাৰণ বিক্ৰিয়া
কাৰণ: দুয়োটা যৌগৰ মাজত আয়নৰ বিনিময় ঘটি লেড আয়ডাইড আৰু পটাছিয়াম নাইট্ৰেট গঠন কৰে।
12. উক্তি: যিংকে ছালফিউৰিক এচিডৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি যিংক ছালফেট আৰু হাইড্ৰজেন গেছ উৎপন্ন কৰে, আৰু ই অপসাৰণ বিক্ৰিয়া।
কাৰণ: যিংকে অক্সিজেনৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি যিংক অক্সাইড উৎপন্ন কৰে।
a) উক্তি আৰু কাৰণ দুয়োটা শুদ্ধ, আৰু কাৰণ হৈছে উক্তিৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
b) উক্তি আৰু কাৰণ দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু কাৰণ, উক্তিৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।
c) উক্তি শুদ্ধ, কিন্তু কাৰণ অশুদ্ধ।
d) উক্তি অশুদ্ধ, কিন্তু কাৰণ শুদ্ধ।
e) উক্তি আৰু কাৰণ দুয়োটা অশুদ্ধ।
উত্তৰ: b) উক্তি আৰু কাৰণ দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু কাৰণ, উক্তিৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।
কাৰণ: যিংকৰ ছালফিউৰিক এচিডৰ সৈতে হোৱা বিক্ৰিয়াটো অপসাৰণ বিক্ৰিয়া, কিন্তু অক্সিজেনৰ সৈতে হোৱা বিক্ৰিয়াৰ লগত ইয়াৰ কোনো সম্পৰ্ক নাই।
13. উক্তি: সালোকসংশ্লেষণ এটা ৰেডক্স বিক্ৰিয়া।
কাৰণ: সালোকসংশ্লেষণৰ সময়ত কাৰ্বন ডাই অক্সাইড বিজাৰিত হয় আৰু পানী জাৰিত হয়।
a) উক্তি আৰু কাৰণ দুয়োটা সত্য, আৰু কাৰণটো উক্তিৰ সঠিক ব্যাখ্যা।
b) উক্তি আৰু কাৰণ দুয়োটা সত্য, কিন্তু কাৰণটো উক্তিৰ সঠিক ব্যাখ্যা নহয়।
c) উক্তিটো সত্য, কিন্তু কাৰণটো অসত্য।
d) উক্তিটো অসত্য, কিন্তু কাৰণটো সত্য।
উত্তৰ: a) উক্তি আৰু কাৰণ দুয়োটা সত্য, আৰু কাৰণটো উক্তিৰ সঠিক ব্যাখ্যা।
কাৰণ: সালোকসংশ্লেষণত কাৰ্বন ডাই অক্সাইড বিজাৰিত হৈ গ্লুক’জ গঠন কৰে আৰু পানী জাৰিত হৈ অক্সিজেন মুক্ত কৰে।
14. ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াৰ হাৰ তলৰ কোনটো কাৰকৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হ'ব পাৰে?
a) বিক্ৰিয়কৰ গাঢ়তা
b) বিক্ৰিয়জাত পদাৰ্থৰ প্ৰকৃতি
c) পাত্ৰৰ আকাৰ
d) বিক্ৰিয়জাত পদাৰ্থৰ ভৰ
উত্তৰ: a) বিক্ৰিয়কৰ গাঢ়তা
কাৰণ: বিক্ৰিয়কৰ গাঢ়তা বৃদ্ধি পালে বিক্ৰিয়াৰ হাৰ বাঢ়ে কাৰণ অধিক কণাৰ মাজত সংঘৰ্ষ ঘটে।
15. পানীৰ মাজেৰে বিদ্যুৎ প্ৰৱাহিত কৰিলে ই বিযোজন ঘটি কি উৎপন্ন কৰে?
a) হাইড্ৰজেন আৰু অক্সিজেন গেছ
b) হাইড্ৰজেন পাৰক্সাইড
c) অক্সিজেন আৰু পানী
d) জলীয় বাষ্প আৰু হাইড্ৰজেন
উত্তৰ: a) হাইড্ৰজেন আৰু অক্সিজেন গেছ
কাৰণ: পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণত 2H₂O → 2H₂ + O₂ সমীকৰণ অনুসৰি হাইড্ৰজেন আৰু অক্সিজেন গেছ উৎপন্ন হয়।
16. ৰাসায়নিক সমীকৰণ সন্তুলিত কৰাটো কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ?
a) শক্তি সংৰক্ষণ কৰিবলৈ
b) বিক্ৰিয়াৰ সময়ত ভৰ সংৰক্ষণ কৰিবলৈ
c) বিক্ৰিয়ক আৰু বিক্ৰিয়জাত পদাৰ্থ চিনাক্ত কৰিবলৈ
d) বিক্ৰিয়াটো স্বতঃস্ফূৰ্ত হোৱাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ
উত্তৰ: b) বিক্ৰিয়াৰ সময়ত ভৰ সংৰক্ষণ কৰিবলৈ
কাৰণ: ভৰ সংৰক্ষণ নীতি অনুসৰি, বিক্ৰিয়ক আৰু উৎপাদৰ পৰমাণুৰ সংখ্যা সমান হ’ব লাগে।
MCQs (17-32) – ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া আৰু সমীকৰণ
17. কোন গেছে চূণৰ পানীক ঘোলা কৰে?
a) অক্সিজেন
b) কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড
c) ছালফাৰ ডাইঅক্সাইড
d) হাইড্ৰজেন
উত্তৰ: b) কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড
কাৰণ: কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড চূণৰ পানীৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি কেলচিয়াম কাৰ্বনেট গঠন কৰে, যাৰ ফলত ঘোলা হয়।
18. 2Zn + O₂ → 2ZnO ৰ বিক্ৰিয়াটোত কোনটো মৌল জাৰিত হৈছে?
a) যিংক
b) অক্সিজেন
c) যিংক আৰু অক্সিজেন দুয়োটাই
d) ওপৰৰ এটাও নহয়
উত্তৰ: a) যিংক
কাৰণ: যিংক ইলেকট্ৰন হেৰুৱাই Zn²⁺লৈ জাৰিত হয়।
19. চিলভাৰ ব্ৰমাইড আৰু চিলভাৰ ক্লৰাইডে সূৰ্যৰ পোহৰৰ উপস্থিতিত ব্ৰমিণ আৰু ক্লৰিণ গেছ নিৰ্গত কৰে। এই বিক্ৰিয়াবোৰ -
i) দ্বি-অপসৰণ বিক্ৰিয়া
ii) পোহৰ বিযোজন বিক্ৰিয়া
iii) কলা-বগা ফটগ্ৰাফিত ব্যৱহাৰ কৰা হয়
iv) তাপবৰ্জী বিক্ৰিয়া
a) i) আৰু ii
b) ii আৰু iii
c) i) আৰু iv
d) iii) আৰু iv
উত্তৰ: b) ii আৰু iii
কাৰণ: এই বিক্ৰিয়াবোৰ পোহৰ বিযোজন বিক্ৰিয়া আৰু ফটগ্ৰাফিত ব্যৱহৃত হয়।
20. ধাতুৱে এচিডৰ লগত বিক্ৰিয়া সংঘটিত কৰিলে কোনটো গেছ নিৰ্গত হয়?
a) অক্সিজেন
b) হাইড্ৰজেন
c) নাইট্ৰজেন
d) কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড
উত্তৰ: b) হাইড্ৰজেন
কাৰণ: ধাতুৱে এচিডৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি হাইড্ৰজেন গেছ মুক্ত কৰে।
21. 2H₂ + O₂ → 2H₂O, এইটো কোন প্ৰকাৰ বিক্ৰিয়াৰ উদাহৰণ?
a) বিযোজন বিক্ৰিয়া
b) সংযোজন বিক্ৰিয়া
c) অপসৰণ বিক্ৰিয়া
d) ৰেডক্স বিক্ৰিয়া
উত্তৰ: b) সংযোজন বিক্ৰিয়া
কাৰণ: হাইড্ৰজেন আৰু অক্সিজেন একত্ৰিত হৈ পানী গঠন কৰে।
22. কপাৰ ছালফেটৰ দ্ৰৱণৰ ৰং কি?
a) সেউজীয়া
b) নীলা
c) ৰঙা
d) হালধীয়া
উত্তৰ: b) নীলা
কাৰণ: কপাৰ ছালফেটৰ জলীয় দ্ৰৱণ নীলা ৰঙৰ হয়।
23. তলৰ কোনটো অপসৰণ বিক্ৰিয়া?
a) Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu
b) 2H₂O → 2H₂ + O₂
c) CaO + H₂O → Ca(OH)₂
d) AgNO₃ + NaCl → AgCl + NaNO₃
উত্তৰ: a) Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu
কাৰণ: যিংকে তামক তাৰ লৱণ দ্ৰৱৰ পৰা অপসাৰণ কৰে।
24. Ca(OH)₂ যৌগটোৰ নাম কি?
a) কেলচিয়াম অক্সাইড
b) পোৰা চূণ
c) শিথিলিত চূণ
d) চূণৰ পানী
উত্তৰ: c) শিথিলিত চূণ
কাৰণ: Ca(OH)₂ হৈছে শিথিলিত চূণ বা কেলচিয়াম হাইড্ৰক্সাইড।
25. সালোক সংশ্লেষণ (Photosynthesis) কি ধৰণৰ বিক্ৰিয়া?
a) বিযোজন বিক্ৰিয়া
b) সংযোজন বিক্ৰিয়া
c) তাপগ্ৰাহী (Endothermic) বিক্ৰিয়া
d) তাপবৰ্জী (Exothermic) বিক্ৰিয়া
উত্তৰ: c) তাপগ্ৰাহী
কাৰণ: সালোকসংশ্লেষণত সূৰ্যৰ পোহৰৰ শক্তি শোষিত হয়।
26. নিম্নলিখিত কোনটো তাপবৰ্জী বিক্ৰিয়া নহয়?
a) কয়লাৰ দহন
b) শ্বসন
c) কেলচিয়াম কাৰ্বনেটৰ বিযোজন
d) অম্ল আৰু ক্ষাৰকৰ প্ৰশমন
উত্তৰ: c) কেলচিয়াম কাৰ্বনেটৰ বিযোজন
কাৰণ: কেলচিয়াম কাৰ্বনেটৰ বিযোজনত তাপ শোষিত হয়, এইটো তাপগ্ৰাহী বিক্ৰিয়া।
27. ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া এটাত অংশগ্ৰহণ কৰা পদাৰ্থবোৰক কি বোলা হয়?
a) বিক্ৰিয়জাত পদাৰ্থ
b) বিক্ৰিয়ক পদাৰ্থ
c) অনুঘটক
d) ওপৰৰ এটাও নহয়
উত্তৰ: b) বিক্ৰিয়ক পদাৰ্থ
কাৰণ: বিক্ৰিয়ক পদাৰ্থ হৈছে বিক্ৰিয়াত অংশগ্ৰহণ কৰা পদাৰ্থ।
28. যেতিয়া ধাতুৰ অক্সাইড এটা পানীত মিহলি কৰা হয়, দ্ৰাৱণটোৰ প্ৰকৃতি কি হয়?
a) আম্লিক
b) ক্ষাৰকীয়
c) প্ৰশমন
d) উভয়ধৰ্মী
উত্তৰ: b) ক্ষাৰকীয়
কাৰণ: ধাতুৰ অক্সাইডে পানীৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি ক্ষাৰ গঠন কৰে।
29. ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া সংঘটিত হোৱা প্ৰক্ৰিয়াটো চিনাক্ত কৰা?
a) আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন
b) ৰঙৰ পৰিৱৰ্তন
c) গলনাংক
d) বৰফ হোৱা
উত্তৰ: b) ৰঙৰ পৰিৱৰ্তন
কাৰণ: ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াত নতুন পদাৰ্থ গঠনৰ ফলত ৰং সলনি হ’ব পাৰে।
30. তলৰ কোনটো প্ৰক্ৰিয়াত গেছ নিৰ্গত হয়?
a) কয়লা জ্বলোৱা
b) লোত মামৰে ধৰা
c) পানীত নিমখ দ্ৰৱীভূত কৰা
d) ধাতুৰ লগত এচিডৰ বিক্ৰিয়া
উত্তৰ: d) ধাতুৰ লগত এচিডৰ বিক্ৰিয়া
কাৰণ: ধাতুৰ সৈতে এচিডৰ বিক্ৰিয়াত হাইড্ৰজেন গেছ নিৰ্গত হয়।
31. 2H₂ + O₂ → 2H₂O, ওপৰৰ বিক্ৰিয়াটোত থকা বিক্ৰিয়ক পদাৰ্থসমূহ হ’ল:
a) H₂ আৰু O₂
b) H₂O আৰু H₂
c) O₂ আৰু H₂O
d) কেৱল H₂O
উত্তৰ: a) H₂ আৰু O₂
কাৰণ: বিক্ৰিয়ক হৈছে বিক্ৰিয়াত অংশগ্ৰহণ কৰা পদাৰ্থ, অৰ্থাৎ H₂ আৰু O₂।
32. এটা জঁকা ৰাসায়নিক সমীকৰণে বুজায়:
a) সন্তুলিত ৰাসায়নিক সমীকৰণ
b) অসন্তুলিত ৰাসায়নিক সমীকৰণ
c) আয়নীয় সমীকৰণ
d) প্ৰশমন
উত্তৰ: b) অসন্তুলিত ৰাসায়নিক সমীকৰণ
কাৰণ: জঁকা সমীকৰণত পৰমাণুৰ সংখ্যা সন্তুলিত নহয়।
MCQs (33-50) – ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া আৰু সমীকৰণ
33. ৰাসায়নিক সমীকৰণ সন্তুলিত কৰা সময়ত কোনটো নীতি মানি চলা হয়?
a) স্থিৰানুপাত নীতি
b) ভৰৰ সংৰক্ষণ নীতি
c) শক্তিৰ সংৰক্ষণ নীতি
d) এভোগেড্ৰ’ৰ নীতি
উত্তৰ: b) ভৰৰ সংৰক্ষণ নীতি
কাৰণ: ভৰ সংৰক্ষণ নীতি অনুসৰি, বিক্ৰিয়ক আৰু উৎপাদৰ পৰমাণুৰ সংখ্যা সমান হ’ব লাগে।
34. H₂ + Cl₂ → 2HCl ওপৰৰ সন্তুলিত ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াটোত HCl ৰ সহগ কিমান?
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
উত্তৰ: b) 2
কাৰণ: সমীকৰণত HCl ৰ সহগ 2।
35. তলৰ কোনটো তাপীয় বিযোজন বিক্ৰিয়া?
a) 2H₂ + O₂ → 2H₂O
b) 2KClO₃ → 2KCl + 3O₂
c) NaCl + AgNO₃ → AgCl + NaNO₃
d) Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu
উত্তৰ: b) 2KClO₃ → 2KCl + 3O₂
কাৰণ: পটাছিয়াম ক্লৰেট উত্তপ্ত কৰিলে বিযোজিত হৈ পটাছিয়াম ক্লৰাইড আৰু অক্সিজেন গঠন কৰে।
36. কোনটো অপসৰণ বিক্ৰিয়াৰ উদাহৰণ?
a) Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂
b) NaOH + HCl → NaCl + H₂O
c) H₂ + Cl₂ → 2HCl
d) 2H₂O → 2H₂ + O₂
উত্তৰ: a) Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂
কাৰণ: মেগনেছিয়ামে হাইড্ৰজেনক এচিডৰ পৰা অপসাৰণ কৰে।
37. দ্বি-অপসৰণ বিক্ৰিয়া এটা কেনেদৰে উপস্থাপন কৰা হয়?
a) AB + C → AC + B
b) AB + CD → AD + CB
c) A + BC → AC + B
d) 2AB → A₂ + B₂
উত্তৰ: b) AB + CD → AD + CB
কাৰণ: দ্বি-অপসৰণ বিক্ৰিয়াত দুটা যৌগৰ মাজত আয়ন বা গোটৰ বিনিময় ঘটে, যাৰ ফলত নতুন যৌগ গঠন হয়।
38. তলৰ কোনটো এটা তাপগ্ৰাহী বিক্ৰিয়াৰ উদাহৰণ?
a) কয়লাৰ দহন
b) পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণ
c) শ্বসন
d) মিথেনৰ দহন
উত্তৰ: b) পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণ
কাৰণ: পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণত শক্তি শোষিত হয়, এইটো তাপগ্ৰাহী বিক্ৰিয়া।
39. মামৰে ধৰা ৰোধ কৰিবলৈ তলৰ কোনটো পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
a) ৰং কৰা
b) গেলভানাইজেচন
c) তেলৰ প্ৰলেপ
d) ওপৰৰ সকলো
উত্তৰ: d) ওপৰৰ সকলো
কাৰণ: ৰং কৰা, গেলভানাইজেচন, আৰু তেলৰ প্ৰলেপে লোক অক্সিজেন আৰু পানীৰ সংস্পৰ্শৰ পৰা ৰক্ষা কৰে।
40. ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াৰ সময়ত কোনটো পৰিৱৰ্তন হয়?
a) পদাৰ্থৰ ভৰ
b) পদাৰ্থৰ ৰাসায়নিক গঠন
c) পদাৰ্থৰ আয়তন
d) পদাৰ্থৰ ঘনত্ব
উত্তৰ: b) পদাৰ্থৰ ৰাসায়নিক গঠন
কাৰণ: ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াত পদাৰ্থৰ ৰাসায়নিক গঠন সলনি হৈ নতুন পদাৰ্থ গঠন হয়।
41. পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণৰ ফলত উৎপন্ন হয়:
a) হাইড্ৰজেন আৰু অক্সিজেন গেছ
b) কেৱল অক্সিজেন
c) কেৱল হাইড্ৰজেন
d) জলীয় বাষ্প
উত্তৰ: a) হাইড্ৰজেন আৰু অক্সিজেন গেছ
কাৰণ: পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণত 2H₂O → 2H₂ + O₂।
42. 2Mg + O₂ → 2MgO, বিক্ৰিয়াটোত কোনটো মৌল জাৰিত হৈছে?
a) মেগনেছিয়াম
b) অক্সিজেন
c) মেগনেছিয়াম আৰু অক্সিজেন দুয়োটা
d) কোনোটো নহয়
উত্তৰ: a) মেগনেছিয়াম
কাৰণ: মেগনেছিয়াম ইলেকট্ৰন হেৰুৱাই Mg²⁺ লৈ জাৰিত হয়।
43. তলৰ কোনটো সংযোজন বিক্ৰিয়াৰ উদাহৰণ?
a) 2H₂O → 2H₂ + O₂
b) CaO + H₂O → Ca(OH)₂
c) Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu
d) 2KClO₃ → 2KCl + 3O₂
উত্তৰ: b) CaO + H₂O → Ca(OH)₂
কাৰণ: কেলচিয়াম অক্সাইড আৰু পানী একত্ৰিত হৈ কেলচিয়াম হাইড্ৰক্সাইড গঠন কৰে।
44. তলৰ কোনটো বিক্ৰিয়াৰ ফলত অধঃক্ষেপণ গঠন হয়?
a) NaOH + HCl → NaCl + H₂O
b) AgNO₃ + NaCl → AgCl + NaNO₃
c) Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂
d) 2H₂ + O₂ → 2H₂O
উত্তৰ: b) AgNO₃ + NaCl → AgCl + NaNO₃
কাৰণ: এই বিক্ৰিয়াত চিলভাৰ ক্লৰাইড (AgCl) অধঃক্ষেপণ হিচাপে গঠন হয়।
45. ৰেডক্স বিক্ৰিয়াৰ এটা উদাহৰণ হ’ল:
a) NaCl + AgNO₃ → AgCl + NaNO₃
b) Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu
c) CaO + H₂O → Ca(OH)₂
d) NaOH + HCl → NaCl + H₂O
উত্তৰ: b) Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu
কাৰণ: যিংক জাৰিত হয় আৰু তাম বিজাৰিত হয়, এইটো ৰেডক্স বিক্ৰিয়া।
46. তলৰ কোনটো এটা ৰাসায়নিক পৰিৱৰ্তনৰ লক্ষণ নহয়?
a) গেছৰ নিৰ্গমন
b) ৰঙৰ পৰিৱৰ্তন
c) আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন
d) তাপমাত্ৰাৰ পৰিৱৰ্তন
উত্তৰ: c) আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন
কাৰণ: আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন শাৰীৰিক পৰিৱৰ্তন, ৰাসায়নিক পৰিৱৰ্তন নহয়।
47. চূণৰ পানীৰ সৈতে কাৰ্বন ডাইঅক্সাইডৰ বিক্ৰিয়াৰ ফলত কি গঠন হয়?
a) কেলচিয়াম অক্সাইড
b) কেলচিয়াম কাৰ্বনেট
c) কেলচিয়াম ক্লৰাইড
d) কেলচিয়াম হাইড্ৰক্সাইড
উত্তৰ: b) কেলচিয়াম কাৰ্বনেট
কাৰণ: Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O, কেলচিয়াম কাৰ্বনেট অধঃক্ষেপণ হিচাপে গঠন হয়।
48. তলৰ কোনটো পদাৰ্থ পোহৰ বিযোজন বিক্ৰিয়াৰ ফলত বিযোজিত হয়?
a) ZnCO₃
b) AgCl
c) CaCO₃
d) KClO₃
উত্তৰ: b) AgCl
কাৰণ: চিলভাৰ ক্লৰাইড পোহৰৰ সংস্পৰ্শত বিযোজিত হৈ চিলভাৰ আৰু ক্লৰিণ গঠন কৰে।
49. তলৰ কোনটো বিক্ৰিয়াৰ ফলত শক্তি নিৰ্গত হয়?
a) সালোকসংশ্লেষণ
b) দহন
c) পানীৰ বিদ্যুৎ বিশ্লেষণ
d) কেলচিয়াম কাৰ্বনেটৰ বিযোজন
উত্তৰ: b) দহন
কাৰণ: দহন বিক্ৰিয়া তাপবৰ্জী, অৰ্থাৎ শক্তি নিৰ্গত কৰে।
50. ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াৰ সময়ত নিম্নলিখিত কোনটো সংৰক্ষিত হয়?
a) পৰমাণুৰ সংখ্যা
b) পৰমাণুৰ ভৰ
c) উভয় a আৰু b
d) কোনোটো নহয়
উত্তৰ: c) উভয় a আৰু b
কাৰণ: ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াত ভৰ সংৰক্ষণ নীতি অনুসৰি পৰমাণুৰ সংখ্যা আৰু ভৰ সংৰক্ষিত হয়।
SEBA Class 10 Science Chapter 1 MCQs FAQ
ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া কি আৰু ইয়াৰ প্ৰকাৰবোৰ কি কি?
ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া হৈছে এনে প্ৰক্ৰিয়া য’ত বিক্ৰিয়ক পদাৰ্থ নতুন পদাৰ্থলৈ পৰিৱৰ্তিত হয়। ইয়াৰ প্ৰধান প্ৰকাৰবোৰ হ’ল: সংযোজন বিক্ৰিয়া, বিযোজন বিক্ৰিয়া, অপসৰণ বিক্ৰিয়া, দ্বি-অপসৰণ বিক্ৰিয়া, আৰু ৰেডক্স বিক্ৰিয়া।
ৰাসায়নিক সমীকৰণ সন্তুলিত কৰাটো কিয় প্ৰয়োজনীয়?
ৰাসায়নিক সমীকৰণ সন্তুলিত কৰাটো প্ৰয়োজনীয় কাৰণ ই ভৰ সংৰক্ষণ নীতি মানি চলে, য’ত বিক্ৰিয়ক আৰু বিক্ৰিয়জাত পদাৰ্থৰ পৰমাণুৰ সংখ্যা সমান হ’ব লাগে।
মামৰে ধৰা কি আৰু ইয়াক কেনেকৈ ৰোধ কৰিব পাৰি?
মামৰে ধৰা হৈছে লোৰ অক্সিজেন আৰু পানীৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি হাইড্ৰেটেড ফেৰিক অক্সাইড গঠন কৰা। ইয়াক ৰোধ কৰিবলৈ ৰং কৰা, গেলভানাইজেচন, বা তেলৰ প্ৰলেপ দিয়া হয়।
What is the summary of the main content of Chapter 1?
Chapter 1, "Chemical Reactions and Equations," discusses types of chemical reactions (combination, decomposition, displacement, double displacement, and redox), the principle of balancing equations, oxidation-reduction processes, and factors affecting reaction rates. It also includes practical examples like corrosion and rancidity.
What are the benefits of studying Chapter 1?
Studying Chapter 1 builds a strong foundation in fundamental chemistry concepts, aiding preparation for the HSLC 2026 exams. It enables students to understand chemical changes, balance equations, and apply knowledge to practical scenarios like preventing corrosion. It also provides a basis for higher-level chemistry and real-world chemical processes.
