SEBA Class 10 Science Chapter 15 MCQs: আমাৰ পৰিৱেশ | Our Environment Most Important MCQs Assam HSLC
SEBA Class 10 Science Chapter 15 MCQs Our Environment Most Important MCQs Assamese for HSLC 2026
Welcome to our comprehensive collection of SEBA Class 10 Science Chapter 15 MCQs Our Environment | আমাৰ পৰিৱেশ designed for Assamese medium students preparing for the HSLC 2026 exam. This chapter focuses on environmental concepts, and these MCQs will help you master the topics effectively.
These SEBA Class 10 Science Chapter 15 MCQs cover key topics like ecosystems, food chains, energy flow, and environmental protection. Crafted with clear explanations in Assamese, these MCQs are perfect for excelling in the SEBA Class 10 Science syllabus.
Practicing these SEBA Class 10 Science Chapter 15 MCQs Our Environment strengthens your understanding of NCERT concepts like ecosystem balance and pollution. Each question includes detailed explanations in Assamese, ensuring accessibility for all students preparing for the HSLC 2026 exam.
For thorough preparation, combine these SEBA Class 10 Science Chapter 15 MCQs with resources like Chapter 15 Detailed Notes and NCERT Class 10 Science. These MCQs are essential for acing the HSLC 2026 exam.
Boost your confidence with these SEBA Class 10 Science Chapter 15 MCQs Our Environment. Scroll below for the table of contents and FAQs tailored for আমাৰ পৰিৱেশ.
SEBA Class 10 Science Chapter 15 MCQs: আমাৰ পৰিৱেশ
MCQs (1-15) – আমাৰ পৰিৱেশ
Knowledge-Based Questions
(a) একমুখী
(b) বহুমুখী
(c) উভয়মুখী
(d) কোনো নিৰ্দিষ্ট দিশ নাই
উত্তৰ: (a) একমুখী
ব্যাখ্যা: পৌষ্টিক স্তৰত শক্তিৰ প্ৰবাহ সদায় একমুখী হয়, অৰ্থাৎ উৎপাদকৰ পৰা উপভোক্তা আৰু বিয়োজকলৈ শক্তি স্থানান্তৰ হয়। ই পিছলৈ ঘূৰি নাহে।
(a) পুখুৰী
(b) বাগিচা
(c) বিল
(d) বনাঞ্চল
উত্তৰ: (b) বাগিচা
ব্যাখ্যা: বাগিচা মানুহৰ দ্বাৰা সৃষ্ট কৃত্ৰিম পৰিস্থিতি তন্ত্ৰৰ উদাহৰণ। পুখুৰী, বিল, আৰু বনাঞ্চল প্ৰাকৃতিক পৰিস্থিতি তন্ত্ৰৰ উদাহৰণ।
(a) Ultraa Vacuum
(b) Ultraa Violet
(c) Ultra Vacuum
(d) Ultra Violet
উত্তৰ: (d) Ultra Violet
ব্যাখ্যা: UV-ৰশ্মিৰ সম্পূৰ্ণ নাম হ’ল Ultra Violet অৰ্থাৎ অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মি। এই ৰশ্মি সূৰ্যৰ পৰা নিৰ্গত হয়। ই জীৱৰ বাবে ক্ষতিকাৰক।
(a) 1 kJ
(b) 50 kJ
(c) 500 kJ
(d) 5000 kJ
উত্তৰ: (d) 5000 kJ
ব্যাখ্যা: শক্তিৰ ১০% নীতি অনুসৰি, প্ৰতিটো পৌষ্টিক স্তৰৰ পৰা কেৱল ১০% শক্তি পৰৱৰ্তী স্তৰলৈ স্থানান্তৰিত হয়। যদি চতুৰ্থ স্তৰত 5 kJ শক্তি আছে, তেন্তে প্ৰথম স্তৰত 5000 kJ শক্তি থাকিব।
(a) ঘাঁহ, মানুহ, ছাগলী
(b) ঘাঁহ, আম, মানুহ
(c) ঘাঁহ, ছাগলী, মানুহ
(d) ছাগলী, ঘাঁহ, মানুহ
উত্তৰ: (c) ঘাঁহ, ছাগলী, মানুহ
ব্যাখ্যা: খাদ্য শৃংখলত শক্তিৰ প্ৰবাহ উৎপাদকৰ পৰা উপভোক্তালৈ হয়। ঘাঁহ (উৎপাদক) → ছাগলী (প্ৰথম উপভোক্তা) → মানুহ (দ্বিতীয় উপভোক্তা)।
(a) সূৰ্য
(b) পানী
(c) মাটি
(d) বায়ু
উত্তৰ: (a) সূৰ্য
ব্যাখ্যা: সূৰ্য হৈছে পৰিস্থিতি তন্ত্ৰৰ শক্তিৰ মূল উৎস। কাৰণ উৎপাদকে (যেনে উদ্ভিদ) সালোক সংশ্লেষণৰ জৰিয়তে সূৰ্যৰ শক্তি গ্ৰহণ কৰি খাদ্য প্ৰস্তুত কৰে।
(a) প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি
(b) পুনৰাৱৰ্তনৰ প্ৰচাৰ
(c) গছ কটা
(d) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ অত্যধিক ব্যৱহাৰ
উত্তৰ: (b) পুনৰাৱৰ্তনৰ প্ৰচাৰ
ব্যাখ্যা: পুনৰাৱৰ্তনৰ জৰিয়তে আৱৰ্জনা হ্ৰাস কৰি পৰিৱেশ সুৰক্ষিত কৰা হয়।
(a) অৱলোহিত ৰশ্মি
(b) দৃশ্যমান পোহৰ
(c) অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মি
(d) (a) আৰু (c)
উত্তৰ: (c) অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মি
ব্যাখ্যা: অ’জন স্তৰে সূৰ্যৰ পৰা নিৰ্গত অতি বেঙুনীয়া (UV) ৰশ্মিক বাধা দিয়ে,যি জীৱৰ বাবে ক্ষতিকাৰক।
(a) পিঠা, কাঠ, আৰু ঘাঁহ
(b) ফলমূলৰ বাকলি, পিঠা, আৰু প্লাষ্টিকৰঢ়পুতলা
(c) ঘাঁহ, কাঠ, আৰু প্লাষ্টিক
(d) ঘাঁহ, ফুল, আৰু প্লাষ্টিকৰ ঘড়ী
উত্তৰ: (a) পিঠা, কাঠ, আৰু ঘাঁহ
ব্যাখ্যা: পিঠা, কাঠ, আৰু ঘাঁহ সকলো জীৱ নিম্নিকৰণ পদাৰ্থ, কাৰণ ইহঁত জৈৱিক প্ৰক্ৰিয়াৰে পচন ঘটে।
(a) উদ্ভিদৰ আৱৰ্জনা, ব্যৱহৃত চাহৰ সৰু বেগ (tea bag)
(b) পলিথিন বেগ, প্লাষ্টিকৰ পুতলা
(c) ব্যৱহৃত চাহৰ সৰু বেগ, কাগজৰ সৰু পাইপ
(d) পুৰণা কাপোৰ, ফটা-চিতা জোতা-চেণ্ডেল
উত্তৰ: (b) পলিথিন বেগ, প্লাষ্টিকৰ পুতলা
ব্যাখ্যা: পলিথিন বেগ আৰু প্লাষ্টিকৰ পুতলা জীৱ অনিম্নিকৰণ পদাৰ্থ, কাৰণ ইহঁত জৈৱিক প্ৰক্ৰিয়াৰে পচন নঘটে।
(a) অ’জনক এটা বিষাক্ত আৰু মাৰাত্মক গেছ হিচাপে ধৰা নহয়।
(b) তিনিটা অক্সিজেনৰ পৰমাণুৱে অ’জনৰ এটা অণু গঠন কৰে।
(c) ছালৰ কৰ্কট ৰোগৰ কাৰণ হ’ল অ’জন।
(d) অক্সিজেন আৰু অ’জন উভয়ে শ্বাস-প্ৰশ্বাসত ব্যৱহৃত হয়।
উত্তৰ: (b) তিনিটা অক্সিজেনৰ পৰমাণুৱে অ’জনৰ এটা অণু গঠন কৰে।
ব্যাখ্যা: অ’জন (O₃) তিনিটা অক্সিজেন পৰমাণুৰে গঠিত। অ’জন বিষাক্ত গেছ,শ। ই ছালৰ কৰ্কট ৰোগৰ কাৰণ নহয়।বৰঞ্চ UV ৰশ্মিৰ পৰাহে ছালৰ কৰ্কট ৰোগ হয়।
(a) প্লাষ্টিকৰ বটল
(b) গোবৰ
(c) DDT
(d) কীটনাশক
উত্তৰ: (b) গোবৰ
ব্যাখ্যা: গোবৰ জৈৱিক পদাৰ্থ, য বেক্টেৰিয়াৰ দ্বাৰা পচন ঘটে। প্লাষ্টিকৰ বটল, DDT, আৰু কীটনাশক জীৱ অনিম্নিকৰণ পদাৰ্থ।
(a) জৈৱিক প্ৰক্ৰিয়াৰে পচন হয়
(b) পৰিৱেশত নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে
(c) মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি কৰে
(d) সৰল পৰ্যায়লৈ পৰিবৰ্তন হয়
উত্তৰ: (b) পৰিৱেশত নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকে
ব্যাখ্যা: জীৱ অনিম্নিকৰণ পদাৰ্থ, যেনে প্লাষ্টিক, জৈৱিক প্ৰক্ৰিয়াৰে পচন নঘটে আৰু পৰিৱেশত ই নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকি জীৱৰ ক্ষতি কৰে।
(a) উপভোক্তা
(b) বিয়োজক
(c) উৎপাদক
(d) মাংসভোজী
উত্তৰ: (c) উৎপাদক
ব্যাখ্যা: উৎপাদক, যেনে সেউজীয়া উদ্ভিদে সালোক সংশ্লেষণৰ জৰিয়তে নিজৰ খাদ্য নিজে প্ৰস্তুত কৰে।
(a) একুৱাৰিয়াম
(b) খেতিপথাৰ
(c) বনাঞ্চল
(d) বাগিচা
উত্তৰ: (c) বনাঞ্চল
ব্যাখ্যা: বনাঞ্চল প্ৰাকৃতিক পৰিস্থিতি তন্ত্ৰৰ উদাহৰণ, কাৰণ ই প্ৰকৃতিৰ দ্বাৰা সৃষ্ট। একুৱাৰিয়াম, খেতিপথাৰ, আৰু বাগিচা মানৱসৃষ্ট।
MCQs (16-50) – আমাৰ পৰিৱেশ
(a) সিংহ
(b) বেক্টেৰিয়া
(c) গৰু
(d) ঘাঁহ
উত্তৰ: (b) বেক্টেৰিয়া
ব্যাখ্যা: বেক্টেৰিয়া আৰু ভেঁকুৰ বিয়োজক, যিয়ে মৃত জীৱৰ দেহ বা জৈৱিক পদাৰ্থ পচান ঘটাই সৰল যৌগলৈ পৰিবৰ্তন কৰে।
(a) প্ৰথম উপভোক্তা
(b) দ্বিতীয় উপভোক্তা
(c) তৃতীয় উপভোক্তা
(d) উৎপাদক
উত্তৰ: (a) প্ৰথম উপভোক্তা
ব্যাখ্যা: তৃণভোজী প্ৰাণী, যেনে গৰু বা ছাগলীয়ে উদ্ভিদ ভক্ষণ কৰে। যাক খাদ্য শৃংখলত প্ৰথম উপভোক্তা বুলি কোৱা হয়।
(a) হৰিণ
(b) সিংহ
(c) মানুহ
(d) ঘাঁহ
উত্তৰ: (b) সিংহ
ব্যাখ্যা: মাংসভোজী প্ৰাণী, যেনে সিংহ বা বাঘ আদিয়ে অন্য প্ৰাণী ভক্ষণ কৰে। যিয়ে দ্বিতীয় উপভোক্তা হিচাপে কাম কৰে।
(a) গৰু
(b) মানুহ
(c) বাঘ
(d) নীলা সেউজ শেলাই
উত্তৰ: (b) মানুহ
ব্যাখ্যা: সৰ্বভোজী প্ৰাণী, যেনে মানুহ। কাৰণ মানুহে উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণী উভয়কে ভক্ষণ কৰে।
(a) খাদ্য প্ৰস্তুত কৰা
(b) জৈৱিক পদাৰ্থ পচাই সৰল যৌগলৈ পৰিবৰ্তন কৰা
(c) শক্তি সঞ্চয় কৰা
(d) পৰিৱেশ ধ্বংস কৰা
উত্তৰ: (b) জৈৱিক পদাৰ্থ পচাই সৰল যৌগলৈ পৰিবৰ্তন কৰা
ব্যাখ্যা: বিয়োজক, যেনে বেক্টেৰিয়া আৰু ভেঁকুৰ। যিয়ে মৃত জীৱৰ দেহ বা জৈৱিক পদাৰ্থ পচাই মাটিৰ উৰ্বৰতা বজাই ৰাখে।
(a) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ অত্যধিক ব্যৱহাৰ
(b) পুনৰাৱৰ্তন
(c) প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি
(d) অ’জন স্তৰৰ অৱক্ষয়
উত্তৰ: (b) পুনৰাৱৰ্তন
ব্যাখ্যা: পুনৰাৱৰ্তনৰ জৰিয়তে আৱৰ্জনা হ্ৰাস কৰা হয় আৰু পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য বজাই ৰখা হয়。
(a) ওপৰৰ স্তৰত শক্তি বেছি থাকে
(b) তলৰ স্তৰত শক্তি বেছি থাকে
(c) সকলো স্তৰত সমান শক্তি থাকে
(d) শক্তিৰ কোনো পৰিবৰ্তন নহয়
উত্তৰ: (b) তলৰ স্তৰত শক্তি বেছি থাকে
ব্যাখ্যা: শক্তি পিৰামিডত তলৰ স্তৰত (উৎপাদক) শক্তিৰ পৰিমাণ সৰ্বাধিক থাকে আৰু ওপৰৰ স্তৰত ক্ৰমান্বয়ে কমি যায়, কাৰণ প্ৰতিটো স্তৰত ১০% শক্তি স্থানান্তৰ হয়।
(a) শক্তিৰ প্ৰবাহ একমুখী
(b) জীৱৰ মাজত জালৰ দৰে গঠন
(c) শক্তিৰ প্ৰবাহ উভয়মুখী
(d) কেৱল উৎপাদকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল
উত্তৰ: (b) জীৱৰ মাজত জালৰ দৰে গঠন
ব্যাখ্যা: খাদ্য জালত জীৱবিলাকৰ মাজত জটিল সম্পৰ্ক থাকে, য’ত এটা জীৱই বহু উৎসৰ পৰা খাদ্য গ্ৰহণ কৰিব পাৰে।
(a) তৃণভোজী
(b) মাংসভোজী
(c) উৎপাদক
(d) সৰ্বভোজী
উত্তৰ: (c) উৎপাদক
ব্যাখ্যা: পৌষ্টিক স্তৰৰ প্ৰথম স্তৰত থাকে উৎপাদক অৰ্থাৎ সেউজীয়া উদ্ভিদ, যিয়ে সালোক সংশ্লেষণৰ জৰিয়তে খাদ্য প্ৰস্তুত কৰে।
(a) ১%
(b) ১০%
(c) ৫০%
(d) ১০০%
উত্তৰ: (b) ১০%
ব্যাখ্যা: শক্তিৰ ১০% নীতি অনুসৰি, প্ৰতিটো পৌষ্টিক স্তৰৰ পৰা পৰৱৰ্তী স্তৰলৈ কেৱল ১০% শক্তি স্থানান্তৰ হয়।
(a) ১ J
(b) ১০ J
(c) ১০০ J
(d) ১০০০ J
উত্তৰ: (b) ১০ J
ব্যাখ্যা: উৎপাদকৰ ১০০০ J শক্তিৰ ১০% (১০০ J) প্ৰথম উপভোক্তালৈ, ১০০ J ৰ ১০% (১০ J) দ্বিতীয় উপভোক্তালৈ, আৰু ১০ J ৰ ১০% (১ J) তৃতীয় উপভোক্তালৈ প্ৰবাহিত হয়।
(a) শক্তিৰ প্ৰবাহ বৃদ্ধি
(b) ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি
(c) পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা
(d) মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি
উত্তৰ: (b) ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি
ব্যাখ্যা: জৈৱিক বিবৰ্ধকৰ ফলত খাদ্য শৃংখলৰ ওপৰৰ স্তৰৰ জীৱৰ দেহত ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ, যেনে DDT, কীটনাশক আদিৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি পায়।
(a) উৎপাদক
(b) প্ৰথম উপভোক্তা
(c) মানুহ
(d) বিয়োজক
উত্তৰ: (c) মানুহ
ব্যাখ্যা: জৈৱিক বিবৰ্ধকৰ ফলত ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ খাদ্য শৃংখলৰ শীৰ্ষৰ জীৱ যেনে মানুহৰ দেহত সৰ্বাধিক মজুত হয়।
(a) শক্তি সঞ্চয় কৰা
(b) অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মিৰ পৰা পৃথিৱীক ৰক্ষা কৰা
(c) শ্বাস-প্ৰশ্বাসত সহায় কৰা
(d) পৰিৱেশৰ প্ৰদূষণ বৃদ্ধি কৰা
উত্তৰ: (b) অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মিৰ পৰা পৃথিৱীক ৰক্ষা কৰা
ব্যাখ্যা: অ’জন স্তৰে সূৰ্যৰ অতি বেঙুনীয়া (UV) ৰশ্মিৰ পৰা পৃথিৱীক ৰক্ষা কৰে। যাৰ দ্বাৰা ছালৰ কৰ্কট ৰোগ হয়।
(a) শক্তিৰ অপচয়
(b) ক্ল’ৰফ্ল’ৰ’কাৰ্বন (CFC)
(c) জৈৱিক বিবৰ্ধক
(d) জীৱ নিম্নিকৰণ পদাৰ্থ
উত্তৰ: (b) ক্ল’ৰফ্ল’ৰ’কাৰ্বন (CFC)
ব্যাখ্যা: ক্ল’ৰফ্ল’ৰ’কাৰ্বন (CFC), যাক শীতলীকৰণ যন্ত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ইয়েই অ’জন স্তৰৰ অৱক্ষয়ৰ মূল কাৰণ।
(a) অক্সিজেন আৰু UV ৰশ্মিৰ বিক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা
(b) কাৰ্বন ডাইঅক্সাইডৰ বিযোজনৰ দ্বাৰা
(c) জৈৱিক পদাৰ্থৰ পচনৰ দ্বাৰা
(d) শক্তিৰ অপচয়ৰ দ্বাৰা
উত্তৰ: (a) অক্সিজেন আৰু UV ৰশ্মিৰ বিক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা
ব্যাখ্যা: অ’জন বায়ুমণ্ডলৰ উচ্চ স্তৰত থকা অক্সিজেন (O₂) আৰু অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মিৰ বিক্ৰিয়াৰ ফলত গঠন হয়।
(a) শক্তিৰ প্ৰবাহ
(b) অ’জন স্তৰৰ অৱক্ষয়
(c) খাদ্য শৃংখল গঠন
(d) উৎপাদকৰ কাম
উত্তৰ: (b) অ’জন স্তৰৰ অৱক্ষয়
ব্যাখ্যা: অ’জন স্তৰৰ অৱক্ষয় আৰু আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা পৰিৱেশৰ প্ৰধান সমস্যা।
(a) জৈৱ গেছ প্ৰস্তুত কৰণ
(b) গছ কটা
(c) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ
(d) শক্তিৰ অপচয়
উত্তৰ: (a) জৈৱ গেছ প্ৰস্তুত কৰণ
ব্যাখ্যা: জৈৱ গেছ প্ৰস্তুত কৰণ, পচন সাৰ তৈয়াৰ, আৰু পুনৰাৱৰ্তনৰ জৰিয়তে আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা কৰা হয়।
(a) কাগজ
(b) গোবৰ
(c) প্লাষ্টিক
(d) অৱশিষ্ট খাদ্য
উত্তৰ: (c) প্লাষ্টিক
ব্যাখ্যা: প্লাষ্টিক জীৱ অনিম্নিকৰণ পদাৰ্থ, আনহাতে কাগজ, গোবৰ, আৰু অৱশিষ্ট খাদ্য জীৱ নিম্নিকৰণ পদাৰ্থ।
(a) মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি
(b) স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি
(c) শক্তিৰ প্ৰবাহ হ্ৰাস
(d) পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা
উত্তৰ: (b) স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি
ব্যাখ্যা: খাদ্য শৃংখলৰ জৰিয়তে ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ, যেনে কীটনাশক আদিয়ে জীৱৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰে।
(a) উদ্ভিদ
(b) পানী
(c) বিয়োজক
(d) উপভোক্তা
উত্তৰ: (b) পানী
ব্যাখ্যা: পানী, বায়ু, আৰু মাটি পৰিস্থিতি তন্ত্ৰৰ অজৈৱিক উপাদান। উদ্ভিদ, বিয়োজক, আৰু উপভোক্তা হৈছে জৈৱিক উপাদান।
(a) সেউজীয়া উদ্ভিদ
(b) তৃণভোজী
(c) মাংসভোজী
(d) বিয়োজক
উত্তৰ: (b) তৃণভোজী
ব্যাখ্যা: দ্বিতীয় পৌষ্টিক স্তৰত তৃণভোজী প্ৰাণী থাকে, যিয়ে উৎপাদকক ভক্ষণ কৰে।
(a) শক্তিৰ প্ৰবাহ বৃদ্ধি
(b) ছালৰ কৰ্কটৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি
(c) মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি
(d) খাদ্য শৃংখলৰ সৃষ্টি
উত্তৰ: (b) ছালৰ কৰ্কটৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি
ব্যাখ্যা: অ’জন স্তৰৰ অৱক্ষয়ৰ ফলত UV ৰশ্মি পৃথিৱীত প্ৰৱেশ কৰে, যিয়ে ছালৰ কৰ্কটৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰে।
(a) পুনৰাৱৰ্তন
(b) জৈৱ গেছ প্ৰস্তুত কৰণ
(c) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ
(d) পচন সাৰ তৈয়াৰ
উত্তৰ: (c) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ
ব্যাখ্যা: পৰিৱেশ প্ৰদূষণ আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাৰ পদ্ধতি নহয়। পুনৰাৱৰ্তন, জৈৱ গেছ, আৰু পচন সাৰ তৈয়াৰ কৰাটো আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাৰ উপায়।
(a) ঘাঁহ → হৰিণ → সিংহ
(b) জীৱৰ মাজত জটিল খাদ্য সম্পৰ্ক
(c) উৎপাদক → উপভোক্তা
(d) শক্তিৰ একমুখী প্ৰবাহ
উত্তৰ: (b) জীৱৰ মাজত জটিল খাদ্য সম্পৰ্ক
ব্যাখ্যা: খাদ্য জালত জীৱৰ মাজত জটিল খাদ্য সম্পৰ্ক থাকে, য’ত এটা জীৱই বহু উৎসৰ পৰা খাদ্য গ্ৰহণ কৰে।
(a) পানী
(b) উদ্ভিদ
(c) মাটি
(d) বায়ু
উত্তৰ: (b) উদ্ভিদ
ব্যাখ্যা: উদ্ভিদ, প্ৰাণী, আৰু বিয়োজক পৰিস্থিতি তন্ত্ৰৰ জৈৱিক উপাদান। পানী, মাটি, আৰু বায়ু অজৈৱিক উপাদান।
(a) প্ৰথম স্তৰ
(b) দ্বিতীয় স্তৰ
(c) তৃতীয় স্তৰ
(d) চতুৰ্থ স্তৰ
উত্তৰ: (d) চতুৰ্থ স্তৰ
ব্যাখ্যা: সৰ্বভোজী প্ৰাণী, যেনে মানুহ। ই চতুৰ্থ পৌষ্টিক স্তৰত থাকে, কাৰণ ইহঁতে উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণী উভয়কে ভক্ষণ কৰে।
(a) জীৱৰ মৃত্যু
(b) মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি
(c) শক্তিৰ প্ৰবাহ বৃদ্ধি
(d) পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা
উত্তৰ: (a) জীৱৰ মৃত্যু
ব্যাখ্যা: অ’জন এটা বিষাক্ত গেছ, যাৰ ফলত জীৱৰ মৃত্যু পৰ্যন্ত হ’ব পাৰে।
(a) পৰিৱেশত নিষ্ক্ৰিয় হৈ থকা
(b) মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি
(c) শক্তিৰ প্ৰবাহ বৃদ্ধি
(d) খাদ্য শৃংখলৰ সৃষ্টি
উত্তৰ: (a) পৰিৱেশত নিষ্ক্ৰিয় হৈ থকা
ব্যাখ্যা: জীৱ অনিম্নিকৰণ পদাৰ্থ, যেনে প্লাষ্টিক। ই পৰিৱেশত নিষ্ক্ৰিয় হৈ থাকি জীৱৰ ক্ষতি কৰে।
(a) গছ কটা
(b) পুনৰাৱৰ্তনৰ জৰিয়তে আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা
(c) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ অত্যধিক ব্যৱহাৰ
(d) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ
উত্তৰ: (b) পুনৰাৱৰ্তনৰ জৰিয়তে আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা
ব্যাখ্যা: পুনৰাৱৰ্তনৰ জৰিয়তে আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা হৈছে পৰিৱেশ সম্বন্ধীয় সমস্যা সমাধানৰ এক উপায়।
Assertion-Reason Questions
(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।
(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।
(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।
উত্তৰ: (a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
ব্যাখ্যা: খাদ্য শৃংখলত শক্তিৰ প্ৰবাহ একমুখী হয়, কাৰণ ই উৎপাদকৰ পৰা উপভোক্তা আৰু বিয়োজকলৈ স্থানান্তৰ হয়।
(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।
(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।
(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।
উত্তৰ: (a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
ব্যাখ্যা: অ’জন স্তৰৰ অৱক্ষয়ৰ ফলত UV ৰশ্মি পৃথিৱীত প্ৰৱেশ কৰে, যিয়ে ছালৰ কৰ্কটৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰে।
(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।
(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।
(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।
উত্তৰ: (a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
ব্যাখ্যা: জীৱ নিম্নিকৰণ পদাৰ্থ জৈৱিক প্ৰক্ৰিয়াৰে পচন হয়, গতিকে ই পৰিৱেশৰ ক্ষতি নকৰে।
Multiple-Answer Questions
(i) প্লাষ্টিকৰ বটল
(ii) গছৰ ডাল-পাত
(iii) DDT
(iv) পুৰণি বাতৰি কাকত
(a) (i) আৰু (iii) শুদ্ধ
(b) (ii) আৰু (iv) শুদ্ধ
(c) (i) আৰু (ii) শুদ্ধ
(d) (iii) আৰু (iv) শুদ্ধ
উত্তৰ: (b) (ii) আৰু (iv) শুদ্ধ
ব্যাখ্যা: গছৰ ডাল-পাত আৰু পুৰণি বাতৰি কাকত জৈৱিক পদাৰ্থ, যিয়ে জীৱ নিম্লিকৰণ পদাৰ্থ। প্লাষ্টিকৰ বটল আৰু DDT জীৱ অনিম্নিকৰণ পদাৰ্থ।
(i) জৈৱ গেছ প্ৰস্তুত কৰণ
(ii) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ
(iii) পচন সাৰ তৈয়াৰ
(iv) গছ কটা
(a) (i) আৰু (iii) শুদ্ধ
(b) (i) আৰু (ii) শুদ্ধ
(c) (ii) আৰু (iv) শুদ্ধ
(d) (iii) আৰু (iv) শুদ্ধ
উত্তৰ: (a) (i) আৰু (iii) শুদ্ধ
ব্যাখ্যা: জৈৱ গেছ প্ৰস্তুত কৰণ আৰু পচন সাৰ তৈয়াৰ হৈছে আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাৰ পদ্ধতি। পৰিৱেশ প্ৰদূষণ আৰু গছ কটা এই পদ্ধতিৰ অংশ নহয়।
