SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs: Management of Natural Resources | প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা

SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs Management of Natural Resources for HSLC 2026

Welcome to our comprehensive collection of SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs Management of Natural Resources | প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা designed for Assamese medium students preparing for the HSLC 2026 exam. This chapter focuses on the sustainable use and conservation of natural resources, and these MCQs will help you master the concepts effectively.

These SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs cover key topics like natural resource conservation, sustainable development, water management, and environmental protection. Crafted with clear explanations in Assamese, these MCQs are perfect for excelling in the SEBA Class 10 Science syllabus.

Practicing these SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs strengthens your understanding of NCERT concepts like the Three R Principles and the importance of resource management. Each question includes detailed explanations in Assamese, ensuring accessibility for all students preparing for the HSLC 2026 exam.

For thorough preparation, combine these SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs with resources like Chapter 16 Detailed Notes and NCERT Class 10 Science. These MCQs are essential for acing the HSLC 2026 exam.

Boost your confidence with these SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs Management of Natural Resources. Scroll below for the table of contents and FAQs tailored for প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা.

SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs: প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা

MCQs (1-15) – প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা

Knowledge-Based Questions

1. প্রাকৃতিক সম্পদ কি?

(a) মানুহে উৎপাদন কৰা সম্পদ

(b) প্রকৃতিৰ পৰা পোৱা সম্পদ

(c) কৃত্রিম উপায়েৰে সৃষ্ট সম্পদ

(d) কেৱল খনিজ সম্পদ

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: প্রাকৃতিক সম্পদ হ’ল সেইবোৰ সম্পদ যিবোৰ প্রকৃতিৰ পৰা পোৱা যায়। যেনে জলজ, ভূমিজ, খনিজ, বনজ সম্পদ, সূৰ্যৰ পোহৰ, আৰু বতাহ ইত্যাদি। এইবোৰ মানুহে সৃষ্টি নকৰে, বৰঞ্চ প্রকৃতিয়ে যোগান ধৰে।

2. তলৰ কোনটো প্রাকৃতিক সম্পদৰ উদাহৰণ নহয়?

(a) সূৰ্যৰ পোহৰ

(b) প্লাষ্টিকৰ বেগ

(c) বতাহ

(d) জল

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: প্লাষ্টিকৰ বেগ মানুহৰ দ্বাৰা উৎপাদিত কৃত্রিম বস্তু, যিটো প্রাকৃতিক সম্পদ নহয়。

3. গংগা নদীৰ কাৰ্যকৰী আঁচনি কেতিয়া আৰম্ভ হৈছিল?

(a) 1970

(b) 1985

(c) 1990

(d) 2000

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: গংগা নদীৰ পানীৰ প্ৰদূষণ ৰোধ কৰিবলৈ ভাৰত চৰকাৰে 1985 চনত গংগা নদীৰ কাৰ্যকৰী আঁচনি স্থাপন কৰিছিল。

4. গংগা নদীৰ পানী প্ৰদূষিত হোৱাৰ এটা কাৰণ কি?

(a) কলিফ'ৰ্ম বেক্টেৰিয়াৰ উপস্থিতি

(b) প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ

(c) বিদ্যুৎ উৎপাদন

(d) জলসিঞ্চন

উত্তৰ: (a)

ব্যাখ্যা: মানুহৰ অন্ত্ৰত থকা কলিফ'ৰ্ম বেক্টেৰিয়া পানীত পোৱা গ’লে পানী অনুজীৱৰ দ্বাৰা প্ৰদূষিত বুলি জনা যায়। এই বেক্টেৰিয়াই হৈছে গংগা নদীৰ পানী প্ৰদূষণৰ এটা প্ৰধান কাৰণ。

5. তিনিটা R নীতিৰ ভিতৰত কোনটোৱে সম্পদৰ অপচয় কমোৱাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে?

(a) পুনঃচক্ৰীয়কৰণ

(b) পুনঃব্যৱহাৰ

(c) হ্ৰাসকৰণ

(d) সংৰক্ষণ

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: হ্ৰাসকৰণ (Reduce) নীতিৰ অৰ্থ হ’ল সম্পদৰ ব্যৱহাৰ নূন্যতম কৰা। যেনে অযথা বিদ্যুৎ বা পানীৰ অপচয় ৰোধ কৰা。

Diagram illustrating the Reduce principle in Three R Policy for SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs Management of Natural Resources
6. পুনঃব্যৱহাৰ (Reuse) নীতিৰ সুবিধা কি?

(a) শক্তিৰ অপচয় নহয়

(b) নতুন সম্পদৰ প্ৰয়োজন হয়

(c) প্ৰদূষণ বৃদ্ধি পায়

(d) সম্পদৰ চাহিদা বাঢ়ে

উত্তৰ: (a)

ব্যাখ্যা: পুনঃব্যৱহাৰৰ অৰ্থ হ’ল কোনো বস্তু বাৰে বাৰে ব্যৱহাৰ কৰা। যাৰ ফলত শক্তিৰ অপচয় নহয় আৰু পৰিৱেশ প্ৰদূষণৰ পৰা ৰক্ষা পৰে。

Illustration of Reuse principle for resource conservation in SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs
7. তলৰ কোনটো পুনঃচক্ৰীয়কৰণৰ উদাহৰণ?

(a) প্লাষ্টিকৰ বটল পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰা

(b) প্লাষ্টিকৰ বেগৰ পৰা নতুন বস্তু তৈয়াৰ কৰা

(c) পানীৰ ব্যৱহাৰ কম কৰা

(d) পথাৰত পানী যোগান ধৰা

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: পুনঃচক্ৰীয়কৰণৰ অৰ্থ হ’ল ব্যৱহৃত বস্তু, যেনে প্লাষ্টিক বা কাগজৰ পৰা পুনৰ নতুন বস্তু তৈয়াৰ কৰা。

8. বহনক্ষম উন্নয়নৰ মূল লক্ষ্য কি?

(a) সম্পদৰ অপচয় বৃদ্ধি কৰা

(b) বৰ্তমানৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰি ভৱিষ্যতৰ বাবে সম্পদ সংৰক্ষণ কৰা

(c) কেৱল ভৱিষ্যতৰ প্ৰয়োজনৰ কথা চিন্তা কৰা

(d) প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ ধ্বংস

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: বহনক্ষম উন্নয়নৰ অৰ্থ হ’ল সম্পদৰ ব্যৱহাৰ এনেদৰে কৰা যাতে বৰ্তমানৰ প্ৰয়োজন পূৰণ হয় আৰু ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবেও সম্পদ সংৰক্ষিত হৈ থাকে。

9. তলৰ কোনটো বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে প্ৰয়োজন?

(a) সম্পদৰ অত্যধিক ব্যৱহাৰ

(b) মানুহৰ সদিচ্ছা আৰু পৰিৱেশৰ প্ৰতি সঠিক মানসিকতা

(c) পৰিৱেশ ধ্বংস

(d) শক্তিৰ অপচয়

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে মানুহৰ সচেতনতা, পৰিৱেশৰ প্ৰতি দায়িত্বশীল মানসিকতা আৰু সম্পদৰ সঠিক ব্যৱস্থাপনা অতি প্ৰয়োজনীয়。

10. সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা কিয় প্ৰয়োজনীয়?

(a) জনসংখ্যা হ্ৰাস কৰিবলৈ

(b) সম্পদৰ চাহিদা বৃদ্ধিৰ বাবে আৰু সীমিত সম্পদ সংৰক্ষণৰ বাবে

(c) পৰিৱেশ ধ্বংসৰ বাবে

(d) শক্তিৰ অপচয়ৰ বাবে

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ লগে লগে সম্পদৰ চাহিদা বাঢ়িছে, কিন্তু প্ৰাকৃতিক সম্পদ সীমিত। গতিকে সুপৰিকল্পিত ব্যৱস্থাপনাৰ দ্বাৰা সম্পদ সংৰক্ষণ কৰা প্ৰয়োজন。

11. ‘অমৃতা দেৱী বিষ্ণু বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষণ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা’ কাৰ স্মৃতিত ঘোষণা কৰা হৈছে?

(a) চন্দ্ৰপ্ৰসাদ চৌধুৰী

(b) অমৃতা দেৱী বিষ্ণুই

(c) সুন্দৰলাল বহুগুণা

(d) এ.কে. বেনাৰ্জী

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: ৰাজস্থানৰ খেজৰালি গাঁৱত 1731 চনত অমৃতা দেৱী বিষ্ণুই আৰু 363 গৰাকী লোকে খেজৰি গছ ৰক্ষাৰ বাবে প্ৰাণ আহুতি দিছিল। তেওঁৰ স্মৃতিত এই বঁটা ঘোষণা কৰা হৈছে。

12. চিপকো আন্দোলন ক’ত আৰম্ভ হৈছিল?

(a) ৰাজস্থানৰ যোধপুৰ

(b) উত্তৰাখণ্ডৰ গাৰোৱাল পাহাৰ

(c) পশ্চিমবংগৰ আৰাবাৰি

(d) মধ্যপ্ৰদেশৰ তৱা

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: 1970 চনত উত্তৰাখণ্ডৰ গাৰোৱাল পাহাৰৰ ৰেনি গাঁৱত চিপকো আন্দোলনৰ সূত্ৰপাত হৈছিল, য’ত মহিলাসকলে গছ সাবটি ধৰি বনাঞ্চল ৰক্ষা কৰিছিল。

13. চিপকো আন্দোলনৰ মূল উদ্দেশ্য কি আছিল?

(a) বিদ্যুৎ উৎপাদন

(b) বনাঞ্চল ধ্বংস

(c) গছ ৰক্ষা আৰু বনাঞ্চল সংৰক্ষণ

(d) পানী সঞ্চয়ন

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: চিপকো আন্দোলনৰ মূল লক্ষ্য আছিল কাঠৰ ঠিকাদাৰৰ দ্বাৰা গছ কটা ৰোধ কৰা আৰু বনাঞ্চল সংৰক্ষণ কৰা。

Chipko Movement for Forest Conservation - SEBA Class 10
14. আৰাবাৰি বনাঞ্চলৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে কোনে নেতৃত্ব দিছিল?

(a) সুন্দৰলাল বহুগুণা

(b) এ.কে. বেনাৰ্জী

(c) অমৃতা দেৱী

(d) মেধা পাটকাৰ

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: পশ্চিমবংগৰ আৰাবাৰি বনাঞ্চল পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে বন বিষয়া এ.কে. বেনাৰ্জীয়ে স্থানীয় লোকৰ সহযোগিতাত নেতৃত্ব দিছিল。

15. আৰাবাৰি বনাঞ্চলৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ ফলত বনাঞ্চলৰ মূল্য কিমান হৈছিল?

(a) 1.25 কোটি টকা

(b) 12.5 কোটি টকা

(c) 125 কোটি টকা

(d) 1.25 লাখ টকা

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: 1983 চনত আৰাবাৰিৰ শাল বনাঞ্চল পুনৰুদ্ধাৰৰ ফলত ইয়াৰ মূল্য প্ৰায় 12.5 কোটি টকা হৈছিল。

MCQs (16-30) – প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা

Application-Based Questions

16. নদীবান্ধৰ এটা প্ৰধান সুবিধা কি?

(a) বনাঞ্চল ধ্বংস

(b) জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা আৰু বিদ্যুৎ উৎপাদন

(c) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ

(d) খৰাঙৰ সৃষ্টি

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: নদীবান্ধৰ সুবিধাসমূহৰ ভিতৰত জলসিঞ্চনৰ বাবে পানী যোগান ধৰা আৰু বিদ্যুৎ উৎপাদন অন্যতম。

17. তলৰ কোনটো নদীবান্ধৰ সৈতে জড়িত আন্দোলন?

(a) চিপকো আন্দোলন

(b) নৰ্মদা বচাওঁ আন্দোলন

(c) গংগা কাৰ্যকৰী আঁচনি

(d) আৰাবাৰি আন্দোলন

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: নৰ্মদা বচাওঁ আন্দোলন নৰ্মদা নদীৰ ওপৰত নিৰ্মিত সৰোৱৰ বান্ধৰ উচ্চতা বৃদ্ধিৰ বিৰুদ্ধে কৰা হৈছিল。

18. তৱা বান্ধ কেতিয়া নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল?

(a) 1960

(b) 1970

(c) 1980

(d) 1990

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: তৱা বান্ধ 1970 চনত নৰ্মদা নদীৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল。

19. নদীবান্ধৰ এটা অসুবিধা কি?

(a) বিদ্যুৎ উৎপাদন

(b) বৃহৎ পৰিসৰৰ শস্য পথাৰ হেৰুওৱা

(c) পানী সঞ্চয়

(d) জলসিঞ্চনৰ সুবিধা

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: বৃহৎ নদীবান্ধ নিৰ্মাণৰ ফলত শস্য পথাৰ, গাঁও, আৰু পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ বৃহৎ ক্ষতি হয়。

20. জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনাৰ মূল উদ্দেশ্য কি?

(a) পৰিৱেশ ধ্বংস

(b) মাটি আৰু পানী সংৰক্ষণৰ জৰিয়তে জৈৱভৰ উৎপাদন বৃদ্ধি

(c) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

(d) বনাঞ্চল ধ্বংস

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনাৰ লক্ষ্য হ’ল মাটি আৰু পানী সংৰক্ষণ কৰি উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰা。

21. জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনাৰ এটা সুবিধা কি?

(a) খৰাং আৰু বানপানীৰ সমস্যা দূৰ কৰা

(b) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ বৃদ্ধি

(c) সম্পদৰ অপচয়

(d) জনসংখ্যা বৃদ্ধি

উত্তৰ: (a)

ব্যাখ্যা: জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনাই পানীৰ সঠিক ব্যৱহাৰ কৰি খৰাং আৰু বানপানীৰ সমস্যা হ্ৰাস কৰে。

22. তলৰ কোনটো জীৱাশ্ম ইন্ধন?

(a) সূৰ্যৰ পোহৰ

(b) কয়লা

(c) বতাহ

(d) পানী

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: কয়লা আৰু পেট্ৰ’লিয়াম জীৱাশ্ম ইন্ধন। যিবোৰ বহু কোটি বছৰৰ আগতে জীৱদেহৰ পচনৰ ফলত সৃষ্টি হৈছিল। সূৰ্যৰ পোহৰ, বতাহ, আৰু পানী নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস。

23. কয়লা আৰু পেট্ৰ’লিয়ামৰ দহনৰ ফলত কি উৎপন্ন হয়?

(a) কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড আৰু পানী

(b) অক্সিজেন আৰু নাইট্ৰজেন

(c) হাইড্ৰজেন আৰু ছালফাৰ

(d) কেৱল কাৰ্বন

উত্তৰ: (a)

ব্যাখ্যা: কয়লা আৰু পেট্ৰ’লিয়ামৰ দহনৰ ফলত কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড, পানী, নাইট্ৰজেনৰ অক্সাইড, আৰু ছালফাৰৰ অক্সাইড উৎপন্ন হয়。

24. কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড গেছৰ বৃদ্ধিৰ ফলত কি সমস্যাৰ সৃষ্টি হয়?

(a) বনাঞ্চল বৃদ্ধি

(b) গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি

(c) পানীৰ প্ৰদূষণ

(d) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ হ্ৰাস

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড এটা সেউজ গৃহ গেছ, যাৰ বৃদ্ধিৰ ফলত গোলকীয় উষ্ণতা বাঢ়ে। যাক গ্ল’বেল ৱাৰ্মিং বোলা হয়。

25. তলৰ কোনটো নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস নহয়?

(a) সূৰ্য

(b) বতাহ

(c) জীৱাশ্ম ইন্ধন

(d) পানী

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: জীৱাশ্ম ইন্ধন (কয়লা, পেট্ৰ’লিয়াম) নবীকৰণযোগ্য নহয়। কাৰণ ইয়াৰ পুনৰ সৃষ্টি হ’বলৈ লাখ লাখ বছৰ প্ৰয়োজন হয়। সূৰ্য, বতাহ, আৰু পানী নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস。

MCQs (31-45) – প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা

understanding Based MCQs

31. তলৰ কোনটো জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনাৰ সুবিধাৰ অন্তৰ্গত নহয়?

(a) জৈৱভৰ উৎপাদন বৃদ্ধি

(b) খৰাং আৰু বানপানীৰ সমস্যা দূৰ কৰা

(c) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ বৃদ্ধি

(d) মাটি আৰু পানী সংৰক্ষণ

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনাই পৰিৱেশ প্ৰদূষণ বৃদ্ধি নকৰে, বৰঞ্চ মাটি আৰু পানী সংৰক্ষণ কৰি পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰে。

32. তলৰ কোনটো অৰণ্য ব্যৱস্থাপনাৰ উদাহৰণ?

(a) গছ কটা

(b) আৰাবাৰি বনাঞ্চলৰ পুনৰুদ্ধাৰ

(c) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ দহন

(d) প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: আৰাবাৰি বনাঞ্চলৰ পুনৰুদ্ধাৰ স্থানীয় লোকৰ সহযোগিতাত কৰা হৈছিল। যিটো অৰণ্য ব্যৱস্থাপনাৰ এক সফল উদাহৰণ。

33. তলৰ কোনটো নদীবান্ধৰ সুবিধা নহয়?

(a) জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা

(b) বিদ্যুৎ উৎপাদন

(c) পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ ধ্বংস

(d) পানী যোগান ধৰা

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ ধ্বংস নদীবান্ধৰ এক অসুবিধা, সুবিধা নহয়。

34. কয়লাৰ মজুত কিমান বছৰৰ ভিতৰত নিঃশেষ হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে?

(a) 40 বছৰ

(b) 100 বছৰ

(c) 200 বছৰ

(d) 500 বছৰ

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: অনুমান মতে, কয়লাৰ মজুত আৰু প্ৰায় 200 বছৰৰ ভিতৰত নিঃশেষ হ’ব পাৰে。

35. তলৰ কোনটো পৰিৱেশৰ সুৰক্ষাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ?

(a) অত্যধিক জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

(b) তিনিটা R নীতিৰ প্ৰয়োগ

(c) পৰিৱেশ ধ্বংস

(d) গছ কটা

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: তিনিটা R নীতি (Reduce, Recycle, Reuse) পৰিৱেশৰ সুৰক্ষা আৰু সম্পদৰ সংৰক্ষণৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ。

36. তলৰ কোনটো গংগা নদীৰ কাৰ্যকৰী আঁচনিৰ উদ্দেশ্য?

(a) গছ কটা

(b) পানীৰ প্ৰদূষণ ৰোধ

(c) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

(d) বনাঞ্চল ধ্বংস

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: গংগা নদীৰ কাৰ্যকৰী আঁচনিৰ মূল উদ্দেশ্য হ’ল নদীৰ পানীৰ প্ৰদূষণ ৰোধ কৰা。

37. তলৰ কোনটো চিপকো আন্দোলনৰ ফলত হৈছিল?

(a) পানীৰ প্ৰদূষণ হ্ৰাস

(b) হাজাৰ হাজাৰ গছৰ সংৰক্ষণ

(c) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

(d) নদীবান্ধ নিৰ্মাণ

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: চিপকো আন্দোলনৰ ফলত হাজাৰ হাজাৰ গছ কটাৰ পৰা ৰক্ষা পৰিছিল আৰু বনাঞ্চল সংৰক্ষিত হৈছিল。

38. তলৰ কোনটো অৰণ্য ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়?

(a) স্থানীয় লোকৰ সহযোগিতা

(b) অত্যধিক গছ কটা

(c) পৰিৱেশ ধ্বংস

(d) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

উত্তৰ: (a)

ব্যাখ্যা: আৰাবাৰি বনাঞ্চলৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায় যে অৰণ্য ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে স্থানীয় লোকৰ সহযোগিতা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ。

39. তলৰ কোনটো নদীবান্ধৰ সৈতে জড়িত সমস্যা?

(a) বিদ্যুৎ উৎপাদন

(b) পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ ধ্বংস

(c) পানী সঞ্চয়ন

(d) জলসিঞ্চনৰ সুবিধা

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: বৃহৎ নদীবান্ধ নিৰ্মাণৰ ফলত পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ ধ্বংস হয়, যিটো ইয়াৰ এটা প্ৰধান সমস্যা。

Environmental impact of large dams - SEBA Class 10
40. তলৰ কোনটো জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনাৰ ফলত হয়?

(a) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ

(b) প্ৰকৃতিৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা

(c) গছ কটা

(d) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনাই মাটি আৰু পানী সংৰক্ষণ কৰি প্ৰকৃতিৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰে。

41. তলৰ কোনটো জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ উপাদান নহয়?

(a) কাৰ্বন

(b) হাইড্ৰজেন

(c) অক্সিজেন

(d) ছালফাৰ

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: কয়লা আৰু পেট্ৰ’লিয়ামত কাৰ্বন, হাইড্ৰজেন, নাইট্ৰজেন, আৰু ছালফাৰ পোৱা যায়। কিন্তু অক্সিজেন ইয়াৰ উপাদান নহয়。

42. তলৰ কোনটো বহনক্ষম উন্নয়নৰ বিৰোধী?

(a) পুনঃচক্ৰীয়কৰণ

(b) অত্যধিক জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

(c) পানী সঞ্চয়ন

(d) বনাঞ্চল সংৰক্ষণ

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: অত্যধিক জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰৰ ফলত পৰিৱেশ প্ৰদূষণ আৰু সম্পদ হ্ৰাস হয়। যিটো বহনক্ষম উন্নয়নৰ বিৰোধী。

43. তলৰ কোনটোৱে নদীবান্ধ ব্যৱহাৰৰ ব্যাখ্যা কৰে?

(a) ভূগর্ভস্থ পানী পুনৰ পূৰণ কৰিবলৈ

(b) জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা কৰা আৰু বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰিবলৈ

(c) পাহাৰীয়া অঞ্চলত স্থিৰ গতিত পানীৰ যোগান ধৰিবলৈ

(d) বনাঞ্চল সংৰক্ষণত পানীৰ যোগান ধৰিবলৈ

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: নদীবান্ধৰ প্ৰধান ব্যৱহাৰ হ’ল পানী সঞ্চয় কৰি জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা কৰা আৰু বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা。

44. তলৰ কোনটো চিপকো আন্দোলনৰ ফলত স্থানীয় লোকে বুজি উঠিছিল?

(a) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ গুৰুত্ব

(b) বনাঞ্চলৰ প্ৰয়োজনীয়তা

(c) নদীবান্ধৰ সুবিধা

(d) পানীৰ প্ৰদূষণ

উত্তৰ: (b)

ব্যাখ্যা: চিপকো আন্দোলনৰ ফলত স্থানীয় লোকে বনাঞ্চলৰ গুৰুত্ব বুজি উঠিছিল আৰু অৰণ্য ব্যৱস্থাপনাত অৰিহণা যোগাইছিল。

45. তলৰ কোনটো নৰ্মদা বচাওঁ আন্দোলনৰ সৈতে জড়িত?

(a) সৰোৱৰ বান্ধৰ উচ্চতা বৃদ্ধিৰ বিৰোধিতা

(b) গংগা নদীৰ প্ৰদূষণ ৰোধ

(c) গছ কটা ৰোধ

(d) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

উত্তৰ: (a)

ব্যাখ্যা: নৰ্মদা বচাওঁ আন্দোলন নৰ্মদা নদীৰ ওপৰত নিৰ্মিত সৰোৱৰ বান্ধৰ উচ্চতা বৃদ্ধিৰ বিৰুদ্ধে কৰা হৈছিল。

Assertion-Reason Questions

46. উক্তি (A): চিপকো আন্দোলনৰ ফলত হাজাৰ হাজাৰ গছ ৰক্ষা পৰিছিল।
কাৰণ (R): মহিলাসকলে গছ সাবটি ধৰি কাঠৰ ঠিকাদাৰক গছ কটাৰ পৰা ৰোধ কৰিছিল।

(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।

(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।

(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।

(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।

উত্তৰ: (a)

ব্যাখ্যা: চিপকো আন্দোলনত মহিলাসকলে গছ সাবটি ধৰি কাঠৰ ঠিকাদাৰক গছ কটাৰ পৰা ৰোধ কৰিছিল, যাৰ ফলত হাজাৰ হাজাৰ গছ ৰক্ষা পৰিছিল।

47. উক্তি (A): জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ দহনৰ ফলত কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড উৎপন্ন হয়।
কাৰণ (R): কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড এটা নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস।

(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।

(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।

(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।

(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ দহনৰ ফলত কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড উৎপন্ন হয়। কিন্তু কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস নহয়, বৰঞ্চ ই এটা সেউজ গৃহ গেছ।

48. উক্তি (A): বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে সম্পদৰ সুপৰিকল্পিত ব্যৱহাৰ প্ৰয়োজন।
কাৰণ (R): সম্পদৰ অত্যধিক ব্যৱহাৰে পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰে।

(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।

(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।

(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।

(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।

উত্তৰ: (c)

ব্যাখ্যা: বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে সম্পদৰ সুপৰিকল্পিত ব্যৱহাৰ প্ৰয়োজন। কাৰণ অত্যধিক ব্যৱহাৰে পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা নকৰে, লগতে পৰিৱেশ ধ্বংস কৰে।

Multiple-Answer Questions

49. নদীবান্ধৰ সুবিধাসমূহ চিনাক্ত কৰা:
(i) জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা কৰা
(ii) পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ ধ্বংস
(iii) বিদ্যুৎ উৎপাদন
(iv) শস্য পথাৰ হেৰুওৱা

(a) (i), (ii), আৰু (iii) শুদ্ধ

(b) (i), (ii), আৰু (iv) শুদ্ধ

(c) (i), (iii), আৰু (iv) শুদ্ধ

(d) (i), (iii) শুদ্ধ

উত্তৰ: (d) (i), (iii) শুদ্ধ

ব্যাখ্যা: নদীবান্ধৰ সুবিধাসমূহৰ ভিতৰত জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা কৰা আৰু বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা। পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ ধ্বংস আৰু শস্য পথাৰ হেৰুওৱা নদীবান্ধৰ অসুবিধা, সুবিধা নহয়। গতিকে, (i) আৰু (iii) শুদ্ধ।

50. তিনিটা R নীতিৰ অংশসমূহ চিনাক্ত কৰা:
(i) হ্ৰাসকৰণ
(ii) পুনঃচক্ৰীয়কৰণ
(iii) পুনঃব্যৱহাৰ
(iv) জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ

(a) (i), (ii), আৰু (iii) শুদ্ধ

(b) (i), (ii), আৰু (iv) শুদ্ধ

(c) (ii), (iii), আৰু (iv) শুদ্ধ

(d) (i), (iii), আৰু (iv) শুদ্ধ

উত্তৰ: (a) (i), (ii), আৰু (iii) শুদ্ধ

ব্যাখ্যা: তিনিটা R নীতি হ’ল হ্ৰাসকৰণ (Reduce), পুনঃচক্ৰীয়কৰণ (Recycle), আৰু পুনঃব্যৱহাৰ (Reuse)। যিবোৰ সাধাৰণতে পৰিৱেশ সুৰক্ষা আৰু আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পদ্ধতি। জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ এই নীতিৰ অংশ নহয়।

FAQs on SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs: প্রাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱস্থাপনা

What is covered in SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs: Management of Natural Resources?
SEBA Class 10 Science Chapter 16 MCQs Management of Natural Resources cover multidiscipline topics like natural resource conservation, sustainable development, water management, and environmental protection. These MCQs are designed to help Assamese medium students prepare for the HSLC 2026 exam with clear explanations.
প্রাকৃতিক সম্পদ কি?
প্রাকৃতিক সম্পদ হ’ল যিবোৰ সম্পদ প্রকৃতিৰ পৰা পোৱা যায় আৰু মানুহৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰে। যেনে জলজ সম্পদ, বনজ সম্পদ, খনিজ সম্পদ, আৰু সূৰ্যৰ পোহৰ আদি।
তিনিটা R নীতি কি?
তিনিটা R নীতি হ’ল হ্ৰাসকৰণ (Reduce), পুনঃচক্ৰীয়কৰণ (Recycle), আৰু পুনঃব্যৱহাৰ (Reuse)। যিবোৰ পৰিৱেশ সংৰক্ষণ আৰু সম্পদৰ সঠিক ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ।
চিপকো আন্দোলন কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ?
চিপকো আন্দোলন উত্তৰাখণ্ডত 1970 চনত আৰম্ভ হৈছিল আৰু গছ ৰক্ষাৰ বাবে মহিলাসকলে কাঠৰ ঠিকাদাৰক গছ কটা ৰোধ কৰিছিল। ইয়াৰ ফলত বনাঞ্চল সংৰক্ষণৰ গুৰুত্ব যথেষ্ট বাঢ়িছিল।
জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনা কি?
জলবিভাজিকা ব্যৱস্থাপনা হ’ল পানী আৰু মাটি সংৰক্ষণৰ পদ্ধতি। যিয়ে পানীৰ সঠিক ব্যৱহাৰৰ জৰিয়তে জৈৱভৰ বৃদ্ধিত সহায় কৰে।
জীৱাশ্ম ইন্ধন কি?
জীৱাশ্ম ইন্ধন হ’ল কয়লা, পেট্ৰ’লিয়াম, আৰু প্ৰাকৃতিক গেছ, যিবোৰ বহু কোটি বছৰ আগতে জীৱদেহৰ পচনৰ ফলত সৃষ্টি হৈছিল।