SEBA Class 10 Science Chapter 7 MCQs: নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমন্বয় | Control and Coordination Most Important MCQs Assam HSLC
SEBA Class 10 Science Chapter 7 MCQs Control and Coordination (নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমন্বয়) for HSLC 2026
Boost your understanding of SEBA Class 10 Science Chapter 7 MCQs Control and Coordination নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমন্বয়, an important chapter for Assam HSLC 2026. This resource is designed for Assamese Medium students appearing in Class 10 board exams, offering exam-focused multiple-choice questions based on the SEBA syllabus.
These MCQs cover key topics such as the nervous system, neuron structure and function, reflex actions, brain parts, hormones, and coordination in organisms. They are modeled on real exam formats to support better preparation.
Prepared using the NCERT textbook and SEBA guidelines, each question includes a clear Assamese explanation to help students learn effectively. Logical reasoning is provided for every answer, making this a reliable learning tool.
Whether reviewing neurons, glands, or plant coordination, these Class 10 Science MCQs enhance your confidence for the HSLC 2026 exam. Explore our Chapter 7 Detailed Notes and the official NCERT Class 10 Science Book for more clarity.
নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমন্বয় (Control and Coordination) – 50 MCQ
MCQs (1-15) – নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমন্বয়
Knowledge-Based Questions
(a) স্নায়ু তন্ত্ৰ আৰু পেশী তন্ত্ৰ
(b) স্নায়ু তন্ত্ৰ আৰু অন্ত:স্ৰাৱী তন্ত্ৰ
(c) পাচন তন্ত্ৰ আৰু স্নায়ু তন্ত্ৰ
(d) অন্ত:স্ৰাৱী তন্ত্ৰ আৰু শ্বসন তন্ত্ৰ
উত্তৰ: (b) স্নায়ু তন্ত্ৰ আৰু অন্ত:স্ৰাৱী তন্ত্ৰ
ব্যাখ্যা: মানৱ দেহত নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সমন্বয়ৰ কাৰ্য স্নায়ু তন্ত্ৰ (স্নায়ু প্ৰেৰণাৰ জৰিয়তে) আৰু অন্ত:স্ৰাৱী তন্ত্ৰ (হৰম’নৰ জৰিয়তে) দ্বাৰা সম্পন্ন হয়।
(a) নিউৰণ
(b) পেশী কোষ
(c) সংগ্ৰাহূ
(d) কাৰক
উত্তৰ: (a) নিউৰণ
ব্যাখ্যা: নিউৰণ বা স্নায়ুকোষ হৈছে স্নায়ু তন্ত্ৰৰ গাঁঠনিক আৰু কাৰ্যকৰী একক, যিয়ে উদ্দীপনা গ্ৰহণ কৰি স্নায়ু প্ৰেৰণাৰ জৰিয়তে বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰে।
(a) গোন্ধ অনুভৱ কৰা
(b) সোৱাদ চিনাক্ত কৰা
(c) পোহৰ গ্ৰহণ কৰা
(d) শব্দ শুনা
উত্তৰ: (b) সোৱাদ চিনাক্ত কৰা
ব্যাখ্যা: গাছটেট’ৰী গ্ৰাহক হৈছে জিভাত থকা সংগ্ৰাহী কোষ, যিয়ে খাদ্যৰ সোৱাদ চিনাক্ত কৰে।
(a) মস্তিষ্ক
(b) স্নায়ুৰজ্জু
(c) পিটুইটাৰী গ্ৰন্থি
(d) হৃদযন্ত্ৰ
উত্তৰ: (b) স্নায়ুৰজ্জু
ব্যাখ্যা: প্ৰতীপ ক্ৰিয়া হৈছে স্বতঃস্ফূৰ্ত ক্ৰিয়া, যিবোৰ মস্তিষ্কৰ নিৰ্দেশ অবিহনে স্নায়ুৰজ্জুৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়।
(a) অক্সিন
(b) জিবাৰেলিন
(c) ইথিলিন
(d) চাইট’কাইনিন
উত্তৰ: (c) ইথিলিন
ব্যাখ্যা: ইথিলিন হৈছে গেছীয় হৰম’ন, যিয়ে ফল পকোৱা আৰু পাত সৰোৱা কাৰ্যত সহায় কৰে।
(a) স্নায়ুৰজ্জু
(b) কৰোটিৰ টান হাড়ৰ আৱৰণ
(c) পেশী কলা
(d) স্নায়ু কলা
উত্তৰ: (b) কৰোটি
ব্যাখ্যা: কৰোটিৰ টান হাড়ৰ আৱৰণৰ দ্বাৰা মস্তিষ্ক সুৰক্ষিত হৈ থাকে, যিয়ে ইয়াক চাপ আৰু খুন্দাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে।
(a) মস্তিষ্ক আৰু স্নায়ুৰজ্জু
(b) কৰোটীয় আৰু স্পাইনেল স্নায়ু
(c) পিটুইটাৰী আৰু থাইৰয়েড গ্ৰন্থি
(d) হৃদযন্ত্ৰ আৰু পাকস্থলী
উত্তৰ: (b) কৰোটীয় আৰু স্পাইনেল স্নায়ু
ব্যাখ্যা: প্ৰান্তীয় স্নায়ু তন্ত্ৰত কৰোটীয় স্নায়ু (মস্তিষ্কৰ পৰা ওলোৱা) আৰু স্পাইনেল স্নায়ু (স্নায়ুৰজ্জুৰ পৰা ওলোৱা) অন্তৰ্ভুক্ত।
(a) এক্সন
(b) ডেনড্ৰাইট
(c) কোষদেহ
(d) ছাইনেপছ
উত্তৰ: (b) ডেনড্ৰাইট
ব্যাখ্যা: নিউৰণৰ ডেনড্ৰাইট অংশই উদ্দীপনা গ্ৰহণ কৰে আৰু বৈদ্যুতিক প্ৰেৰণাৰ সৃষ্টি কৰে।
(a) নলীযুক্ত গ্ৰন্থি
(b) নলীকাবিহীন গ্ৰন্থি
(c) তেজনলীযুক্ত গ্ৰন্থি
(d) পেশীযুক্ত গ্ৰন্থি
উত্তৰ: (b) নলীকাবিহীন গ্ৰন্থি
ব্যাখ্যা: অন্ত:স্ৰাৱী গ্ৰন্থিবোৰ নলীকাবিহীন, যিয়ে পোনপটীয়াকৈ হৰম’ন তেজত নিঃসৰণ কৰে।
(a) কেলচিয়াম
(b) আয়ডিন
(c) পটাছিয়াম
(d) মেগনেছিয়াম
উত্তৰ: (b) আয়ডিন
ব্যাখ্যা: থাইৰক্সিন হৰম’ন নিঃসৰণৰ বাবে আয়ডিন অতিকে প্ৰয়োজনীয়। ইয়াৰ অভাৱত গৰল ৰোগ হয়।
(a) খাদ্য হজম কৰা
(b) উদ্দীপনা গ্ৰহণ আৰু প্ৰেৰণ কৰা
(c) তেজ পৰিবহন
(d) হাড়ৰ গঠন
উত্তৰ: (b) উদ্দীপনা গ্ৰহণ আৰু প্ৰেৰণ কৰা
ব্যাখ্যা: স্নায়ুকলা নিউৰণৰ দ্বাৰা গঠিত, যিয়ে বাহ্যিক উদ্দীপনা গ্ৰহণ কৰি স্নায়ু প্ৰেৰণাৰ জৰিয়তে বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰে।
(a) অক্সিন
(b) চাইট’কাইনিন
(c) জিবাৰেলিন
(d) এবচিচিক এচিড
উত্তৰ: (c) জিবাৰেলিন
ব্যাখ্যা: জিবাৰেলিন হৰম’নে উদ্ভিদৰ কাণ্ডৰ বৃদ্ধি আৰু বীজৰ অংকুৰণত সহায় কৰে।
(a) হৃদযন্ত্ৰৰ ধপধপনি নিয়ন্ত্ৰণ
(b) মস্তিষ্ক আৰু স্নায়ুৰ মাজত বাৰ্তা আদান-প্ৰদান
(c) খাদ্যৰ হজম
(d) তেজৰ পৰিশোধন
উত্তৰ: (b) মস্তিষ্ক আৰু স্নায়ুৰ মাজত বাৰ্তা আদান-প্ৰদান
ব্যাখ্যা: স্নায়ুৰজ্জুৱে মস্তিষ্ক আৰু দেহৰ বিভিন্ন অংশৰ মাজত স্নায়ু প্ৰেৰণা আদান-প্ৰদান কৰে।
(a) পিটুইটাৰী গ্ৰন্থি
(b) থাইৰয়েড গ্ৰন্থি
(c) অধিবৃক্ক গ্ৰন্থি
(d) অগ্ন্যাশয় গ্ৰন্থি
উত্তৰ: (c) অধিবৃক্ক গ্ৰন্থি
ব্যাখ্যা: অধিবৃক্ক গ্ৰন্থিয়ে এড্ৰিনেলিন হৰম’ন নিঃসৰণ কৰে, যিয়ে হৃদযন্ত্ৰৰ ধপধপনি আৰু শ্বাস-প্ৰশ্বাস নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।
(a) জিবাৰেলিন
(b) চাইট’কাইনিন
(c) ইথিলিন
(d) এবচিচিক এচিড
উত্তৰ: (b) চাইট’কাইনিন
ব্যাখ্যা: চাইট’কাইনিন হৰম’নে উদ্ভিদৰ কোষ বিভাজনত সহায় কৰে, ইয়াক ফল আৰু বীজত বেছি পৰিমাণে পোৱা যায়।
MCQs (16-30) – Understanding-Based Questions
(a) ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ জৰিয়তে
(b) বৈদ্যুতিক আৰু ৰাসায়নিক প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে
(c) পেশী সংকোচনৰ জৰিয়তে
(d) তেজ প্ৰবাহৰ জৰিয়তে
উত্তৰ: (b) বৈদ্যুতিক আৰু ৰাসায়নিক প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে
ব্যাখ্যা: স্নায়ু প্ৰেৰণা ডেনড্ৰাইটৰ পৰা এক্সনলৈ বৈদ্যুতিক প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে আৰু ছাইনেপছত ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ (নিউৰ’ট্ৰান্সমিটাৰ) জৰিয়তে পৰৱৰ্তী নিউৰণলৈ প্ৰেৰিত হয়।
(a) খোজ কঢ়া
(b) গৰম বস্তুত হাত পৰিলে হাত আঁতৰাই অনা
(c) কথা পতা
(d) লিখা কাৰ্য
উত্তৰ: (b) গৰম বস্তুত হাত পৰিলে হাত আঁতৰাই অনা
ব্যাখ্যা: প্ৰতীপ ক্ৰিয়া হৈছে স্বতঃস্ফূৰ্ত ক্ৰিয়া, যিটো স্নায়ুৰজ্জুৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়।
(a) জলনুবেগী
(b) পোহৰানুবেগী
(c) ভূকেন্দ্ৰাবেগী
(d) ৰাসায়নুবেগী
উত্তৰ: (b) পোহৰানুবেগী
ব্যাখ্যা: পোহৰানুবেগী চলনত উদ্ভিদৰ কাণ্ড পোহৰৰ দিশত গতি কৰে, যিটো অক্সিনৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত।
(a) চেৰিবেলাম
(b) মেডুলা
(c) পনচ
(d) চেবিব্রাম
উত্তৰ: (a) চেৰিবেলাম
ব্যাখ্যা: মস্তিষ্কৰ চেৰিবেলামে দেহৰ সমতা আৰু ভংগিমা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।
(a) ইনচুলিন
(b) থাইৰক্সিন
(c) এড্ৰিনেলিন
(d) টেষ্ট’টেৰন
উত্তৰ: (b) থাইৰক্সিন
ব্যাখ্যা: থাইৰক্সিনৰ অভাৱত থাইৰয়েড গ্ৰন্থিৰ কাৰ্যক্ষমতা কমি গৰল ৰোগ হয়।
(a) থাইৰক্সিন
(b) ইনচুলিন
(c) এড্ৰিনেলিন
(d) বৃদ্ধি হৰম’ন
উত্তৰ: (b) ইনচুলিন
ব্যাখ্যা: ইনচুলিন অগ্ন্যাশয়ৰ পৰা নিঃসৰিত হয় আৰু তেজত মিহলি হৈ গ্লক’জৰ মাত্ৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।
(a) অক্সিন
(b) জিবাৰেলিন
(c) চাইট’কাইনিন
(d) এবচিচিক এচিড
উত্তৰ: (d) এবচিচিক এচিড
ব্যাখ্যা: এবচিচিক এচিড হৈছে উদ্ভিদৰ বৃদ্ধিৰোধক হৰম’ন, যিয়ে উদ্ভিদৰ কোষ বিভাজন বন্ধ কৰে।
(a) ই তেজৰ গ্লক’জ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে
(b) ই অন্য গ্ৰন্থিবোৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে
(c) ই শ্বাস-প্ৰশ্বাস নিয়ন্ত্ৰণ কৰে
(d) ই হজম প্ৰক্ৰিয়া নিয়ন্ত্ৰণ কৰে
উত্তৰ: (b) ই অন্য গ্ৰন্থিবোৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে
ব্যাখ্যা: পিটুইটাৰী গ্ৰন্থিয়ে অন্য গ্ৰন্থিৰ কাৰ্য নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, সেয়েহে ইয়াক মাষ্টাৰ গ্লেণ্ড বোলা হয়।
(a) পোহৰানুবেগী
(b) স্বতন্ত্ৰ চলন
(c) ভূকেন্দ্ৰাবেগী
(d) ৰাসায়নুবেগী
উত্তৰ: (b) স্বতন্ত্ৰ চলন
ব্যাখ্যা: নিলাজী বনৰ পাত স্পৰ্শ কৰিলে জঁই পৰে, এই ঘটনাটো স্বতন্ত্ৰ চলনৰ উদাহৰণ।
(a) সংজ্ঞাবাহী স্নায়ুকোষ
(b) আজ্ঞাবাহী স্নায়ুকোষ
(c) পৰ্যায়ক স্নায়ুকোষ
(d) সংগ্ৰাহী কোষ
উত্তৰ: (b) আজ্ঞাবাহী স্নায়ুকোষ
ব্যাখ্যা: আজ্ঞাবাহী স্নায়ুকোষে কেন্দ্ৰীয় স্নায়ুতন্ত্ৰৰ পৰা পেশীলৈ নিৰ্দেশ প্ৰেৰণ কৰে।
(a) বৈদ্যুতিক পদাৰ্থ
(b) ৰাসায়নিক পদাৰ্থ
(c) প্ৰ’টিন
(d) কাৰ্বহাইড্ৰেট
উত্তৰ: (b) ৰাসায়নিক পদাৰ্থ
ব্যাখ্যা: ছাইনেপছত নিউৰ’ট্ৰান্সমিটাৰ নামৰ ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ জৰিয়তে স্নায়ু প্ৰেৰণা স্থানান্তৰিত হয়।
(a) থাইৰক্সিন
(b) ইনচুলিন
(c) বৃদ্ধি হৰম’ন
(d) এড্ৰিনেলিন
উত্তৰ: (c) বৃদ্ধি হৰম’ন
ব্যাখ্যা: বৃদ্ধি হৰম’নৰ অভাৱত শৰীৰৰ বৃদ্ধি বন্ধ হৈ বাউনা হয়।
(a) পোহৰানুবেগী
(b) জলনুবেগী
(c) ভূকেন্দ্ৰাবেগী
(d) ৰাসায়নুবেগী
উত্তৰ: (c) ভূকেন্দ্ৰাবেগী
ব্যাখ্যা: যেতিয়া শিপা মধ্যাকৰ্ষণৰ দিশত অধোমূখী গতি কৰে তাক ভূকেন্দ্ৰাবেগী চলন বোলে।
(a) স্নায়ু প্ৰেৰণাৰ পথ
(b) হৰম’ন নিঃসৰণৰ পথ
(c) পেশী সংকোচনৰ পথ
(d) তেজ প্ৰবাহৰ পথ
উত্তৰ: (a) স্নায়ু প্ৰেৰণাৰ পথ
ব্যাখ্যা: প্ৰতীপ ধনু হৈছে প্ৰতীপ ক্ৰিয়াৰ সময়ত স্নায়ু প্ৰেৰণাৰ গতিৰ পথ।
(a) তেজত গ্লক’জৰ পৰিমাণ কমায়
(b) হৃদযন্ত্ৰৰ ধপধপনি বৃদ্ধি কৰে
(c) ফল পকোৱাত সহায় কৰে
(d) কোষ বিভাজনত সহায় কৰে
উত্তৰ: (b) হৃদযন্ত্ৰৰ ধপধপনি বৃদ্ধি কৰে
ব্যাখ্যা: এড্ৰিনেলিন হৰম’নে হৃদযন্ত্ৰৰ ধপধপনি আৰু শ্বাস-প্ৰশ্বাস বৃদ্ধি কৰে।
Skill-Based Questions
(a) হৃদযন্ত্ৰৰ ধপধপনি
(b) খোজ কঢ়া
(c) লালটি ক্ষৰণ
(d) হজম প্ৰক্ৰিয়া
উত্তৰ: (b) খোজ কঢ়া
ব্যাখ্যা: যিবোৰ কাম ইচ্ছা অনুযায়ী কৰা হয় তাক ঐচ্ছিক কাৰ্য বোলে। যেনে খোজ কঢ়া। বাকীবোৰ অনৈচ্ছিক কাৰ্য।
(a) পোহৰানুবেগী
(b) জলনুবেগী
(c) ভূকেন্দ্ৰাবেগী
(d) ৰাসায়নুবেগী
উত্তৰ: (b) জলনুবেগী
ব্যাখ্যা: যেতিয়া শিপা পানীৰ দিশত গতি কৰে তাক জলনুবেগী চলন বোলা হয়।
(a) ইনচুলিন
(b) থাইৰক্সিন
(c) টেষ্ট’ষ্টেৰন
(d) এড্ৰিনেলিন
উত্তৰ: (c) টেষ্ট’ষ্টেৰন
ব্যাখ্যা: টেষ্ট’ষ্টেৰন হৈছে পুৰুষৰ যৌন হৰম’ন। যিয়ে কৈশোৰ কালত শাৰীৰিক পৰিৱৰ্তন ঘটোৱায়।
(a) স্নায়ু প্ৰেৰণা
(b) হৰম’ন নিঃসৰণৰ পৰিমাণ আৰু সময়
(c) পেশীৰ সংকোচন
(d) তেজৰ পৰিমাণ
উত্তৰ: (b) হৰম’ন নিঃসৰণৰ পৰিমাণ আৰু সময়
ব্যাখ্যা: ফিড-বেক পদ্ধতিয়ে হৰম’ন নিঃসৰণৰ পৰিমাণ আৰু সময় নিয়ন্ত্ৰণ কৰি দেহৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰে।
(a) আজ্ঞাবাহী স্নায়ুকোষ
(b) সংজ্ঞাবাহী স্নায়ুকোষ
(c) পৰ্যায়ক স্নায়ুকোষ
(d) সংগ্ৰাহী কোষ
উত্তৰ: (b) সংজ্ঞাবাহী স্নায়ুকোষ
ব্যাখ্যা: সংজ্ঞাবাহী স্নায়ুকোষে সংগ্ৰাহকৰ পৰা উদ্দীপনা গ্ৰহণ কৰি কেন্দ্ৰীয় স্নায়ুতন্ত্ৰলৈ প্ৰেৰণ কৰে।
(a) গাছটেট’ৰী গ্ৰাহক
(b) অ’লফেক্টৰী গ্ৰাহক
(c) ফটোৰিচেপ্টৰ
(d) থাৰ্মোৰিচেপ্টৰ
উত্তৰ: (b) অ’লফেক্টৰী গ্ৰাহক
ব্যাখ্যা: অ’লফেক্টৰী গ্ৰাহক হৈছে নাকত থকা সংগ্ৰাহক কোষ। যিয়ে গোন্ধ অনুভৱ কৰে।
(a) অক্সিন
(b) জিবাৰেলিন
(c) ইথিলিন
(d) এবচিচিক এচিড
উত্তৰ: (b) জিবাৰেলিন
ব্যাখ্যা: জিবাৰেলিন হৰম’নে পাত হালধীয়া হোৱা প্ৰক্ৰিয়া লেহেমীয়া কৰে।
(a) থাইৰক্সিন
(b) বৃদ্ধি হৰম’ন
(c) ইনচুলিন
(d) এড্ৰিনেলিন
উত্তৰ: (b) বৃদ্ধি হৰম’ন
ব্যাখ্যা: বৃদ্ধি হৰম’নৰ অত্যধিক নিঃসৰণত ব্যক্তি দূৰ্জয় ওখ হয়।
(a) শিপাৰ অগ্ৰ অংশ
(b) কাণ্ডৰ অগ্ৰ অংশ
(c) পাতৰ অগ্ৰ অংশ
(d) ফলৰ অংশ
উত্তৰ: (b) কাণ্ডৰ অগ্ৰ অংশ
ব্যাখ্যা: অক্সিন উদ্ভিদৰ কাণ্ডৰ অগ্ৰ অংশ অৰ্থাৎ অগ্ৰস্থ ভাজক কলাত সংশ্লেষিত হয়।
(a) পোহৰানুবেগী
(b) জলনুবেগী
(c) ৰাসায়নুবেগী
(d) ভূকেন্দ্ৰাবেগী
উত্তৰ: (c) ৰাসায়নুবেগী
ব্যাখ্যা: পৰাগ নলীকাৰ ডিম্বকৰ দিশে গতিক ৰাসায়নুবেগী চলন বোলে। এই গতিয়ে ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ প্ৰতি সঁহাৰি দিয়া সূচায়।
Application-Based Questions
(a) হৃদযন্ত্ৰৰ ধপধপনি বৃদ্ধি
(b) কৈশোৰৰ শাৰীৰিক পৰিৱৰ্তন
(c) তেজত গ্লক’জৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি
(d) পাত সৰা
উত্তৰ: (b) কৈশোৰৰ শাৰীৰিক পৰিৱৰ্তন
ব্যাখ্যা: যৌন হৰম’নৰ অভাৱত কৈশোৰ কালত শাৰীৰিক পৰিৱৰ্তন সঠিকভাৱে নহয়।
(a) গৰল ৰোগ
(b) ডায়েবেটিছ
(c) বেৰিবেৰি
(d) কটীয়ালগা
উত্তৰ: (b) ডায়েবেটিছ
ব্যাখ্যা: ইনচুলিনৰ অভাৱত তেজত গ্লক’জৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পাই ডায়েবেটিছ হয়।
(a) ইনচুলিন
(b) থাইৰক্সিন
(c) এড্ৰিনেলিন
(d) বৃদ্ধি হৰম’ন
উত্তৰ: (b) থাইৰক্সিন
ব্যাখ্যা: থাইৰক্সিনৰ অভাৱত গৰল ৰোগ হয়, য’ত ডিঙি ফুলি উঠা লক্ষণ দেখা পোৱা যায়।
(a) জিবাৰেলিন
(b) অক্সিন
(c) চাইট’কাইনিন
(d) ইথিলিন
উত্তৰ: (b) অক্সিন
ব্যাখ্যা: অক্সিন হৰম’নে পোহৰানুবেগী চলনত সহায় কৰে।
(a) ইনচুলিন
(b) থাইৰক্সিন
(c) এড্ৰিনেলিন
(d) টেষ্ট’ষ্টেৰন
উত্তৰ: (b) থাইৰক্সিন
ব্যাখ্যা: থাইৰক্সিন হৰম’নে দেহৰ বিপাকীয় ক্ৰিয়া নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।
(a) অক্সিন
(b) জিবাৰেলিন
(c) ইথিলিন
(d) চাইট’কাইনিন
উত্তৰ: (a) অক্সিন
ব্যাখ্যা: অক্সিন হৰম’নে শিপাৰ ভূকেন্দ্ৰাবেগী চলনত সহায় কৰে।
(a) ইনচুলিন
(b) এড্ৰিনেলিন
(c) থাইৰক্সিন
(d) বৃদ্ধি হৰম’ন
উত্তৰ: (b) এড্ৰিনেলিন
ব্যাখ্যা: এড্ৰিনেলিন হৰম’নে হৃদযন্ত্ৰৰ ধপধপনি বৃদ্ধি কৰে।
(a) শান্ত অৱস্থাত
(b) ভয় বা উত্তেজনাৰ সময়ত
(c) খাদ্য গ্ৰহণৰ সময়ত
(d) টোপনিৰ সময়ত
উত্তৰ: (b) ভয় বা উত্তেজনাৰ সময়ত
ব্যাখ্যা: এড্ৰিনেলিন হৰম’ন ভয় বা উত্তেজনাৰ সময়ত নিঃসৰিত হয়। যিয়ে শৰীৰক তৎক্ষণাৎ শক্তি প্ৰদান কৰে।
(a) অক্সিন
(b) ইথিলিন
(c) জিবাৰেলিন
(d) চাইট’কাইনিন
উত্তৰ: (b) ইথিলিন
ব্যাখ্যা: ইথিলিন হৰম’নে ফল পকোৱা প্ৰক্ৰিয়া ত্বৰান্বিত কৰে।
(a) ইনচুলিন
(b) থাইৰক্সিন
(c) বৃদ্ধি হৰম’ন
(d) এড্ৰিনেলিন
উত্তৰ: (c) বৃদ্ধি হৰম’ন
ব্যাখ্যা: বৃদ্ধি হৰম’নৰ অভাৱত শৰীৰৰ বৃদ্ধি বন্ধ হয়।
Assertion-Reason Questions
কাৰণ (R): প্ৰতীপ ক্ৰিয়া স্নায়ুৰজ্জুৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়।
(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।
(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।
(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।
উত্তৰ: (d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।
ব্যাখ্যা: প্ৰতীপ ক্ৰিয়া স্নায়ুৰজ্জুৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়, কিন্তু ই মস্তিষ্কৰ নিৰ্দেশৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ নকৰে।
কাৰণ (R): অক্সিনে কোষৰ আকাৰ বৃদ্ধি আৰু পোহৰানুবেগী চলনত সহায় কৰে।
(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।
(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।
(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।
উত্তৰ: (d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।
ব্যাখ্যা: অক্সিনে কোষৰ আকাৰ বৃদ্ধি আৰু পোহৰানুবেগী চলনত সহায় কৰে, কিন্তু শিপাৰ বৃদ্ধিৰোধ এবচিচিক এচিডে কৰে, অক্সিনে নকৰে।
কাৰণ (R): ইনচুলিনৰ অভাৱত ডায়েবেটিছ ৰোগ হয়।
(a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
(b) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ, কিন্তু R, A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা নহয়।
(c) A শুদ্ধ, কিন্তু R ভুল।
(d) A ভুল, কিন্তু R শুদ্ধ।
উত্তৰ: (a) A আৰু R দুয়োটা শুদ্ধ আৰু R হ’ল A ৰ শুদ্ধ ব্যাখ্যা।
ব্যাখ্যা: ইনচুলিনে তেজত গ্লক’জৰ পৰিমাণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে আৰু ইয়াৰ অভাৱত ডায়েবেটিছ হয়।
Multiple-Answer Questions
(i) নিলাজী বনৰ পাত দজঁই পৰা
(ii) সূৰ্যমুখী ফুলৰ পোহৰৰ দিশত গতি
(iii) খোজ কঢ়া
(iv) শিপাৰ পানীৰ দিশত গতি
(a) (i) আৰু (ii) শুদ্ধ
(b) (i), (ii) আৰু (iv) শুদ্ধ
(c) (ii) আৰু (iii) শুদ্ধ
(d) (i) আৰু (iv) শুদ্ধ
উত্তৰ: (b) (i), (ii) আৰু (iv) শুদ্ধ
ব্যাখ্যা: নিলাজী বনৰ পাত দজঁই পৰা (স্বতন্ত্ৰ চলন), সূৰ্যমুখী ফুল পোহৰৰ দিশত গতি (পোহৰানুবেগী চলন), আৰু শিপাৰ পানীৰ দিশত গতি (জলনুবেগী চলন) উদ্ভিদৰ চলনৰ উদাহৰণ। খোজ কঢ়া প্ৰাণীৰ চলন।
(i) ইনচুলিন
(ii) অক্সিন
(iii) থাইৰক্সিন
(iv) জিবাৰেলিন
(a) (i) আৰু (iii) শুদ্ধ
(b) (ii) আৰু (iv) শুদ্ধ
(c) (i) আৰু (ii) শুদ্ধ
(d) (iii) আৰু (iv) শুদ্ধ
উত্তৰ: (a) (i) আৰু (iii) শুদ্ধ
ব্যাখ্যা: ইনচুলিন আৰু থাইৰক্সিন প্ৰাণীৰ দেহত নিঃসৰিত হোৱা হৰম’ন। আনহাতে অক্সিন আৰু জিবাৰেলিন উদ্ভিদৰ হৰম’ন।
